112329

Konwencji Hawańskiej — uczestnicz) jednocześnie w Konwencji Wiedeńskiej z 1961 r., bowiem postanowienia tych konwencji nie są ze sobą sprzeczne, lecz raczej uzupełniają się.

Wiele zasad zawartych w Konwencji Hawańskiej, szczególnie dotyczących prawa legacji oraz przywilejów i immunitetów dyplomatycznych, znalazło następnie potwierdzenie we współczesnym prawie dyplomatycznym, a przede wszystkim w w Konwencji Wiedeńskiej z 1961 r. o stosunkach dyplomatycznych. Konwencja Hawańska ma jednak charakter ściśle regionalny, a ratyfikowało ją tylko 15 państw Nie ratyfikowały jej m.in. Stany Zjednoczone.

W ramach Ligi Narodów Komitet Ekspertów ds. Kodyfikacji Prawa Międzynarodowego włączył w 1925 r. do planu prac kodyfikacyjnych dwa zagadnienia z dziedziny prawa dyplomatycznego: klasy oraz przywileje i immunitety przedstawicieli dyplomatycznych, większość krajów wypowiedziała się jednak przeciwko zmianom w istniejącej praktyce prawa dyplomatycznego. Wobec tego problematyka ta nie pojawiła się na konferencji kodyfikacyjnej w 1930 r. i od tej pory aż do okresu po drugiej wojnie światowej nie stała się przedmiotem prac kodyfikacyjnych.

Po drugiej wojnie światowej, szczególnie w związku z rozwojem organizacji międzynarodowych, na porządku dziennym stanęła sprawa opracowania, dla nich samych i funkcjonariuszy tych organizacji oraz przedstawicieli państw przy nich akredytowanych, odpowiedniego zakresu przywilejów i immunitetów. Wobec nich bowiem nie mogły być stosowane w całej rozciągłości klasyczne reguły prawa dyplomatycznego. Dlatego też w ramach ONZ przyjęto dwie konwencje powszechne: Konwencję z dnia 13 lutego 1946 r. o przywilejach i immunitetach ONZ oraz Konwencję z dnia 21 listopada 1947 r. o przywilejach i immunitetach organizacji wyspecjalizowanych.. Odegrały one jednak znaczną rolę, służąc jako wzór do regulowania statusu wielu organizacji międzynarodowych.

W roku 1949 Komisja Prawa Międzynarodowego (KPM) na swym pierwszym posiedzeniu wybrała prawo dyplomatyczne jako tę dziedzinę prawa międzynarodowego, która dojrzała do kodyfikacji. Zgromadzenie Ogólne NZ uchwaliło w 1952 r. rezolucję zobowiązującą Komisję do opracowania zasad kodyfikacji prawa dyplomatycznego. Prace nad wstępnym projektem konwencji zostały zakończone w 1958 r. Zgromadzenie Ogólne NZ podjęto w 1959 r., decyzje zwołania konferencji dyplomatycznej w sprawie przyjęcia ostatecznego tekstu konwencji.

Konferencja obradowała w Wiedniu w 1961 r. przyjmując dnia 18 kwietnia 1961 r. liczący 53 artykuły wielostronny akt międzynarodowy, zwany Konwencją Wiedeńską o stosunkach dyplomatycznych. Konferencja opracowała także dwa protokoły fakultatywne: w sprawie nabycia obywatelstwa oraz w sprawie obowiązkowego załatwiania sporów wynikłych na tle stosowania postanowień Konwencji. Konwencja weszła w życie dnia 24 kwietnia 1964 r. W przeważającej mierze skodyfikowała ona istniejące już i ukształtowane w ciągu stuleci normy międzynarodowego prawa zwyczajowego, dotyczące jednak tylko „klasycznej” dyplomacji bilateralnej, realizowanej za pośrednictwem stałych misji dyplomatycznych (ambasad, poselstw), Jednakowoż nie ograniczyła się tylko do kodyfikacji istniejących norm zwyczajowych, lecz wyraziła i potwierdziła w wielu wypadkach także nowe tendencje i nową praktykę w prawie dyplomatycznym, co znalazło m.in. wyraz w przyjęciu słusznego założenia, że przywileje i immunitety przysługują państwu, a nie poszczególnym osobom, i że zakres ich powinien się opierać na zasadzie funkcjonalnej. Tendencje te znalazły również potwierdzenie w określeniu najważniejszych funkcji dyplomatycznych, w tym przyznaniu misjom dyplomatyczny możliwości wykonywania funkcji konsularnych. Uwzględniały także postęp w rozwoju techniki (m.in. możliwość przekazu poczty kurierskiej samolotem), w rozwój stosunków społecznych (sprawa