112373

Niemałą rolę w procesie kształtowania i realizacji polityki zagranicznej RP odgrywał parlament, mimo iż nie znalazło to precyzyjnego i bezpośredniego określenia w Ustawie Konstytucyjnej.

1989

W 1989 roku załamał się dwubiegunowy porządek międzynarodowy w sensie geopolityczno strategicznym:

1.    Załamał się system Wschód/Zachód.

2.    Upadek ZSRR

3.    Zachód jako system międzynarodowy pozostał, zwarty instytucjonalnie i organizacyjnie.

4.    Zjednoczenie Niemiec.

5.    Pojawienie się Europy Środkowej- w sensie geopolitycznym.

Skutki owych zmian:

•    Zmiana ustrojowa

•    System demokratyczny

•    Środowisko antykomunistyczne

Głównym realizatorem polityki zagranicznej był Skubiszewski. Wtedy też odbyły się obrady „okrągłego stołu”, otwierające proces liberalizacji i demokratyzacji życia publicznego oraz fundamentalnych zmian ustrojowych. Zapoczątkowało to istotne przemiany w polskiej polityce zagranicznej: - uległo zmianie nastawienie ZSRR pogodzonego z niemożliwością podtrzymania doktryny Breżniewa, każącej traktować suwerenność państw socjalistycznych jako wartości podrzędnej w stosunku do interesów imperialnych. Polska zaczęła stosować wobec swojego wschodniego sąsiada politykę dwutorowości Istotą tej polityki było nawiązanie i rozwijanie stosunków z poszczególnymi republikami związkowymi ZSRR przy jednoczesnym utrzymywaniu stosunków z radziecką władzą centralną w Moskwie. Celem tej polityki było budowanie więzi z poszczególnymi członami mocarstwa w sytuacji wyraźnego wzrostu ich znaczenia.

19 sierpnia przedstawiciel Rumuńskiej Partii Komunistycznej, wyraził w obecności ambasadora PRL sprzeciw wobec wyznaczenia na premiera przedstawiciela „Solidarności", dopatrując się w tym rezygnacji PZPR z kierowniczej funkcji w państwie oraz zaprzeczając naukowej rewolucji socjalizmu. Treść oświadczenia miała zostać przekazana m.in. członkom Układu Warszawskiego. Wywołało to negatywną reakcje ze strony PZPRu i 21 sierpnia Biuro Polityczne KC PZPR stwierdziło, że PZPR „kieruje się nadrzędnymi interesami narodu i państwa, biorąc za podstawę istniejące realia", w istocie stanowisko PZPR w sprawie suwerenności, nadrzędności interesu narodu i państwa, prawomocności władz pokrywało się z ujęciem zawartym w exposć nowego premiera. Owym premierem był Tadeusz Mazowiecki, który wyparł się odpowiedzialności za przeszłość na Sejmie 24.08 • „przeszłość odkreślamy grubą linią, odpowiadać będziemy jedynie za to, co uczyniliśmy by wydobyć Polskę z obecnego stanu załamania”. Tadeusz Mazowiecki tworzy nowy rząd.

12 września Prezes Rady Ministrów zakreślił nowe kierunki polityki zagranicznej:

•    szczególne oczekiwania skierował pod adresem międzynarodowych instytucji finansowych. Chęć „wyzwolenia" się z ograniczeń spowodowanych podziałem Europy i świata.

•    Zwracał się do sojuszników, starając się przekonać ich, że zmiany w Polsce nie wpłyną negatywnie na gospodarkę światową, próbował przekonać, że „ stosunki międzynarodowe oparte na suwerenności i partnerstwie są bardziej stabilne niż porządek opierający się na dominacji i sile"

•    Zapowiadał również udział Polski w współtworzeniu „NOWEJ EUROPY", zapewnienie Polsce bezpieczeństwa- prowadzenie takiej polityki żeby Europa Środkowa nie była "szarą strefą". Zmiana położenia geopolitycznego przy jednolitych standardach bezpieczeństwa.

•    Zapewniał respektowanie zobowiązań sojuszniczych

•    Przeciwstawiał się temu by blokady wojskowe wpływały na kształt wewnętrznego ładu gospodarczego i politycznego

•    zapewniał Polsce pełną suwerenność międzynarodową i wewnętrzną

•    Polska musiała zobowiązać się do przestrzegania prawa międzynarodowego. Nastąpiła ratyfikacja I Protokołu do Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych