112427

wspólne dowództwo Układu w Moskwie. Sztaby armii poszczególnych państw członkowskich podlegały X Zarządowi Sztabu Generalnego Armii Radzieckiej pełniącego rolę Sztabu Zjednoczonych Sił Zbrojnych. Naczelnym Dowódcą Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego był marszałek Armii Radzieckiej, który jednocześnie pełnił funkcję I zastępcy ministra obrony ZSRR.

Członkowie

■    Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

■    Albańska Republika Ludowa (zawiesiła współpracę w 1960, wystąpiła z Układu 12 września 1968)

■    Bułgarska Republika Ludowa

■    Republika Czechosłowacka

• Niemiecka Republika Demokratyczna (w strukturach wojskowych od 1956, wystąpiła z Układu 25 września 1990)

Polska Rzeczpospolita Ludowa

■    Rumuńska Republika Ludowa

■    Węgierska Republika Ludowa

Doktryna Układu Warszawskiego, zgodnie z przyjętymi ustaleniami, miała charakter obronny. W praktyce traktowano jednak Układ jako przeciwwagę dla "imperialistycznego zagrożenia" ze strony NATO, a zwłaszcza Stanów Zjednoczonych.

W latach 1955 - 1955 doktryna wojenna UW opierała się na radzieckiej strategii prowadzenia działań wojennych w formie zmasowanych uderzeń rakietowo-jądrowych połączonych z błyskawicznym natarciem w skali strategicznej w celu opanowania terytorium przeciwnika i pozbawienia go możliwości kontynuowania wojny. Dopuszczano możliwość wykonania uprzedzających uderzeń jądrowych w sytuacji stwierdzenia zagrożenia niespodziewanym atakiem. Był to odpowiednik amerykańskiej doktryny „zmasowanego odwetu". Koalicyjność doktryny przejawiała się w podzieleniu zadań między państwa członkowskie. Siły Zbrojne ZSRR miały wykonać uderzenia strategiczne z użyciem broni jądrowej, działania na morzach i oceanach realizować miały połączone floty państw UW, natomiast działania na kontynencie europejskim miały prowadzić siły lądowe i lotnictwo taktyczne wszystkich państw Układu, przy czym na zasadniczych kierunkach strategicznych przewidziane było użycie tylko związków operacyjnych Armii Radzieckiej.

W latach 1966 - 1980 w założeniach doktryny wojennej Układu przyjmowano możliwość stopniowego rozwoju działań począwszy od wojny z wykorzystaniem środków konwencjonalnych poprzez ograniczone użycie broni jądrowej a kończąc na użyciu broni masowego rażenia na dużą skalę. Zastosowanie broni jądrowej miało nastąpić dopiero w przypadku jej użycia przez wojska NATO. W dalszym ciągu dużą wagę przywiązywano do wykonania strategicznego natarcia na terytorium przeciwnika w celu szybkiego rozbicia jego zasadniczych sił oraz opanowania ważnych