112549

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu

Stały międzynarodowy sąd. Obejmuje te państwa członkowskie Rady Europy, które złożyły stosowne deklaracje. (46) Został powołany na mocy europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Stoi na straży zapisanych w niej praw.

W wypadku naruszenia postanowień Konwencji przez państwo członkowskie skargę do Trybunału może wnieść, po wyczerpaniu wszystkich środków odwoławczych w danym państwie:

•    obywatel danego państwa (osoba przebywająca na jego terytorium lub grupa obywateli)

•    organizacja pozarządowa

•    inne państwo

Skarga jest elementem kontroli następczej ukierunkowanej na przywrócenie naruszonego standardu. Oprócz orzekania o słuszności skarg Trybunał zasądza odszkodowania pieniężne dla ofiar naruszeń.

Sprawy rozstrzygają sędziowie po jednym z każdego państwa, które podpisało Konwencję. Sędziowie są w pełni niezależni i nie reprezentują interesów państw, z których pochodzą. Są także nieusuwalni i nie mogą piastować innych stanowisk. Sprawy są rozstrzygane na przeważnie jawnych rozprawach. Po zarejestrowaniu skargi, zbadaniu jej dopuszczalności oraz próbie polubownego załatwienia dochodzi do rozstrzygnięcia skargi przez jeden ze składów - Izbę lub wyjątkowo w trybie odwoławczym przez Wielką Izbę. Orzeczenia Trybunału są publikowane, a po uprawomocnieniu podlegają wykonaniu - nad czym czuwa Komitet Ministrów RE. Od 1998 r. ETPCz pracuje permanentnie.

Przedmiotem skarg indywidualnych wnoszonych do Trybunału są sprawy leżące w kompetencjach władz publicznych. Najczęściej są to sprawy związane z przewlekłością postępowania sądowego w poszczególnych państwach, naruszeniem prawa do sprawiedliwego procesu, prawami osób uwięzionych, stosowaniem kar cielesnych, prawami imigrantów, wolności prasy, praw do opieki nad dziećmi, dyskryminacji ze względu na orientację seksualną.

Jednostki organizacyjne Trybunału:

•    Zgromadzenie Plenarne (wszyscy sędziowie)

•    Wielka Izba Trybunału (17 sędziów)

•    Izba Trybunału (7 sędziów)

•    Komitet Trzech Sędziów