• ęl<spercki_e_s_eMrwla np. z dziedziny kultury
- prawo do ustanawiania związków zawodowych
• prawa dla Imigrantów
3 Konferencja Przeglądowa w Wiedniu 1986-1989 • wtedy była zmiana klimatu. Gorbaczow doszedł do yrtadzy i w Wiedniu był przełom w kwestii PC; sprecyzowano standardy takie jak:
- katalog PC
• wolny wyboryimedia
• prawo do pokojowych zgromadzeń
• prawa dziecka
- pierwszy mechanizm humanitarny
- dostosowanie prawa wewnątrznego do krajów do regulacji KBWfc
- brak praw gospodarczych, do dziś KBWE zajmuje się prawami politycznymi i obywatelskich (1 Generacja)
Podjęto decyzje o zwołaniu Konferencji w ramach Wymiaru Ludzkiego i powołano:
‘Wymiar ludzki OBV^’’ który opierał sle na 4 filarach ■»
1) Prawa obywatelskie i polityczne
2) Standarty Demokratyczne
3) Rządy Prawa
4) Ochrona mniejszości narodowych
Mechanizm wymiaru Ludzkiego - miał rolę kontrolną czyli kraje mogły wysyłać zapytania do krajów gdzie łamane PC (ale rzadko stosowane i średnio skuteczne)
Decyzja o zwołaniu Konferencji Wymiaru Ludzkiego która miała sle odbyć w ramach 3 spotkań:
■ Paryż 1989
- Kopenhaga 1990 - tam przyjęto najszerszy katalog PC a także uczestniczące państwa wprowadziły do dokumentu końcowego szereg postanowień dotyczących ochrony mniejszości narodowych, gwarantując prawo .do._oęhrony. |_r.o z woju ich tożsąmoś ej. etnic znęj kulturowej, językowej i religijnej; posługiwania się językiem narodowym; tworzenia i utrzymania własnych kulturalnych, oświatowych czy religijnych instytucji; organizacji, stowarzyszeń; wyznawania i praktykowania swojej religii; udziału w życiu publicznym.
W ramach KBWE dokument ten stanowi najważniejsza deklaracje określająca polityczne zasady ochrony I prawa osób należących do mniejszości.
• Moskwa 1991
Spotkanie w Moskwie 1991 było ryzykowne ze względu na Pucz Janajewa ale udało się i deklaracja końcowa mówi źe:
a) państwa zadeklarowały się że zobowiązania Wymiaru Ludzkiego sa przedmiotem bezpośredniego I
uzasadnionego zainteresowania wszystkich państw uczestniczących (powtórzono tą deklaracje w Wiedniu 1993 na Światowym Szczycie PC)
b) ustanowiono zasady ustalania stanu wyjątkowego (np nikt nie może przejąć \Madzę niezgodnie z prawem)
C) ustanowiono Moskiewski Mechanizm Wymiaru Ludzkiego czyli xero wiedeńskiego mechanizmu + możliwość ustanawiania misji ekspertów I sprawozdawców, te misje wysyłane po to by badać sytuacje dot. PC i dawać sprawozdania do OBWE, pozatym misje mogą próby mediacji i koncyliacji jeśli jest konflikt ALE dane państwo musi dać zgodę na przyjęcie misji.
Teoretycznie można zrobić Misie Nadzwyczajną bez zgody państwa ale w praktyce to nie ma sensu bo taka misja za wiele nie zdziała (nie będzie miała wsparcia na terenie danego kraju)
Szczyt w Paryżu 1990 - przyjęto Paryską Kartę Nowej Europy określającą nową Europę jako demokratyczną i szanująca PC.
głównie USA lobbowało aby wtłoczyć te zasady do Europy nowa Europa ma być demokratyczna i bez konfliktu blokowego karta mocno podkreśla wspólne wartości czyli demokracje i PC zapisano też że KBWE będzie gwarancją bezpieczeństwa nowej Europy
Dostrzeżono potrzebę Instytucjonalizacji KBWE" (m.in. konferencje przeglądowe co 2 lata będą się odbywać) utworzono:
• Rada Ministerialna (MSZ krajów, raz na roku, ale wtedy gdy nie ma szczytów
• Szczyty pańsw
• Komitet Wysokich Przedstawicieli tj.Stała Rada