115502

22 Angielskie prawo konstytucyjne (konstytucja angielska).

23. Pierwsze konstytucje pisane odzwierciedleniem teorii umowy społecznej (amerykańska, polska, francuska).

ISTOTA I POJĘCIE KONSTYTUCJI

termin konstytucja wywodzi się z łac. „Constitutio" oznacza urządzanie, ustanawianie.

Termin ten miał na przestrzeni wieków różne znaczenie

średniowiecze- określenie reguł życia zakonnego

XVI w. Posługiwano się dla oznaczenia praw funkcjonalnych państwa

XVIII w. Oznaczenie faktycznego ustroju państwa oraz podstawowych zasad prawnych

ustroju politycznego

W Polsce terminem tym określano uchwały sejmu od XVIII w. Zaczęto używać pojęcia Konstytucja dla aktu określającego podst. Państwa

GENEZA KONSTYTUCJI (............) BRAK CZĘŚCI

szkoła prawa naturalnego- zakładała ona że podstawowe prawa jednostki powinny być zawarte w jednym akcie by przypominać rządzącym o ograniczeniach.

Teoria Umowy Społecznej- zgodnie z tą teorią władza państwa jest późniejsza w stosunku do społeczeństwa ludzkiego które początkowo żyło wolne i równe bez władzy opartej na przymusie państwowym. Rozwój stosunków społecznych wyrodził potrzebę wyłonienia grupy rządzącej w celu zarządzania sprawami społeczności. Władza panującego, czy grupy rządzących nie pochodzi od boga lecz od społeczeństwa które ma prawo wystąpić przeciwko nim gdy ci nie dotrzymują warunków umowy.

W wyniku tego typu odstąpienia ( rewolucji) winno wystąpić odnowienie umowy społecznej nowoczesna postacią tego typu umowy powinna stać się konstytucja.

Teoria podziału władzy- Wolność jednostki może być zagwarantowana jedynie tam gdzie władza jest podzielona i organy państwa wzajemnie hamują się. Idea ta wymagała potwierdzenia w dokumencie pisanym.

24.    Konstytucja USA 1787 - zasady i system władzy.

25.    Państwo liberalne (liberalno - demokratyczne) XVIII - XIX w..

26.    Cezaryzm demokratyczny (autorytaryzm bonapartystowski).

CEZARYZM (od łac. przydomka Gajusza Juliusza Caesar/Cezar/) - typ ustroju jedynowładczego, niekoniecznie formalnie monarchicznego, którego „szef" zawdzięcza władzę osobistej dzielności, charyzmie, autorytetowi i zasługom pro publico bono, zazwyczaj także poparciu armii, atoli sprawując rządy poszukuje dla nich legitymizacji w „zorganizowanej woli" lud u/na rod u, do którego odwołuje się, ponad i przeciwko politycznym elitom (establishmentowi), na przykład w drodze plebiscytu.

Bonapartystowska (napoleońska) odmiana c. stanowiła próbę połączenia i pogodzenia władzy jednostki z zasadą demokratyczną. Przyjmuje ona tedy, jako podstawę prawowitości, doktrynę suwerenności ludiYnarodu, ale jej wykonanie powierza wyposażonemu w absolutną władzę „szefowi" (konsulowi, następnie cesarzowi). Tytuł „cezara" - przybrany przez Napoleona I (1804-1814/15) i Napoleona III (1852-1870) - brzmi jednak „cesarz Francuzów" (empereur des Franęais), a nie „cesarz Francji", co stanowi uznanie, iż we Francji władza zwierzchnia należy do „narodu"; to „Francuzi” jako suweren kolektywny, a nie cesarz, „mają" Francję oraz cesarza. Podniesioną do rangi najwyższej normy konstytucyjnej metodą ześrodkowywania „woli narodu" w decyzji „cezara" jest instytucja ogólnonarodowego plebiscytu, którego inicjatywa wychodzi jednak zawsze od imperatora; bonapartyzm tedy to „doktryna plebiscytamej dyktatury szefa narodu" (K. Grzybowski). Te trzy główne idee bortaparyzmu: „republikańska" suwerenność narodu, pełnia wykonawczej władzy „szefa" narodu i cesarstwa, oraz plebiscytaryzm, uzupełnione jednak przedrewolucyjną, królewską zasadą dziedziczności tronu i tzw. prawa salickiego (lex Salica) Franków, wykluczającego dziedziczenie tronu przez kobiety, stanowią oś konstrukcyjną cezarystycznej konstytucji, ustanawiącej w Republice Cesarstwo: „Art. 1. Rząd Republiki powierzony jest Cesarzowi, który nosi tytuł Cesarza Francuzów. (...); Art. 2. Napoleon Bonaparte, aktualny Pierwszy Konsul Republiki, jest Cesarzem Francuzów; Art. 3. Godność cesarska jest dziedziczna w linii męskiej Napoleona Bonaparte w porządku primogenitury, z wieczystym wykluczeniem kobiet i ich potomstwa. (...); Art. 142.