3582326330

Prawo konstytucyjne - termin ten po pierwsze oznacza pewną gałąź prawa, po drugie - dziedzinę wiedzy prawniczej.

Gałąź prawa - zespół określonych norm prawnych.

1.    Prawo konstytucyjne jako gałąź prawa.

-    W znaczeniu węższym - oznacza zespół norm prawnych zawartych w akcie prawnym zwanym Konstytucją; prawo konstytucyjne oznacza tyle, co prawo Konstytucji (termin ten był używany we Francji w okresie IV Republiki 1946-1958),

-    W znaczeniu szerszym - jest to zespół norm prawnych wyróżnionych ze względu na ich treść bez względu na formę aktu prawnego; kryterium decydującym jest tu przedmiot regulacji.

Prawo konstytucyjne - (w znaczeniu szerokim) jest to zespół norm prawnych, których przedmiotem jest regulacja ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa.

2.    Prawo konstytucyjne jako określona dziedzina wiedzy prawniczej.

Prawo konstytucyjne posługuje się dwoma metodami badawczymi:

1)    Metoda dogmatyczna - polega na wyjaśnianiu, objaśnianiu treści wykładni norm prawnych ze względu na miejsce gdzie dana norma prawa się znajduje,

2)    Metoda prawnoporównawcza - pozwala scharakteryzować dany ustrój polityczny porównując go z systemami politycznymi państw obcych.

Pojęcie prawa konstytucyjnego jako dziedziny wiedzy prawniczej pojawiło się po raz pierwszy w XVIII wieku w pracach francuskiego uczonego Em er³ a de Vattel. Wyodrębnienie prawa konstytucyjnego było związane dalej z ideologią Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1789 r.) a w szczególności z postulatem tworzenia Konstytucji pisanej.

Dzisiaj termin prawo konstytucyjne jako dziedzina wiedzy prawniczej jest powszechnie używany. Wyjątek stanowią państwa niemieckie (Niemcy, Austria) gdzie używa się pojęcia prawo państwowe (Staatsrecht). Podobna sytuacja była w państwach radzieckich (głównie w ZSRR). W Polsce termin prawo państwowe występował w okresie międzywojennym (prof. Z. Cybichowsłri) oraz po II wojnie światowej (prof. K. Grzybowski, prof. S. Rozmaryn, prof. A. Burda). Termin „prawo państwowe” na studiach prawniczych był używany do 1975 r.

Definicja prawa państwowego wg prof. Andrzeja Burdy:

-    w znaczeniu wąskim - to zespół norm prawnych mających za przedmiot regulację ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa,

-    w znaczeniu szerszym - to całokształt norm prawnych obowiązujących w danym państwie.

Oprócz terminu „prawo konstytucyjne” i „prawo państwowe” używano także terminu „prawo polityczne”. Termin ten wystąpił po raz pierwszy w dziele J.J. Rousseau z 1762 r. pt. „Umowa społeczna” (podtytuł tego dzieła to „Zasady prawa politycznego”). Termin „prawo polityczne” był używany w Polsce w okresie międzywojennym przez prof. W. Komamickiego. Uważał on za słuszne posługiwać się terminem „prawo polityczne” (a nie prawo konstytucyjne czy prawo państwowe)z dwóch powodów:

-    po pierwsze termin „prawo polityczne” pochodził od rozumienia polityki jako całości wiedzy o państwie,

-    po drugie termin „prawo polityczne” podkreślał specyficzne właściwości norm prawnych (nasycenie tych norm polityką).

Termin „prawo polityczne” w okresie międzywojennym występował w dwóch ośrodkach naukowych - w Wilnie i we Lwowie. Używali go wykładający tam profesorowie: M. Starzyński, W. Kopaliński i A. Mycielski. Na określenie części prawa konstytucyjnego używa się terminu prawo parlamentarne. Użycie tego terminu po raz pierwszy przypisuje się T. Jeffersonowi, który używał go jako przewodniczący Senatu USA pod koniec XVIII w.

Obecnie terminu „prawo parlamentarne” używa się w dwóch znaczeniach: