116054

2

głównej mierze od lutego do maja, a w dobrze zorganizowanych oborach od listopada do stycznia. Taki rozkład wycieleń powoduje sezonowy wzrost i spadek produkcji w poszczególnych okresach oraz sprzedaż młodego żywca wołowego. Sezonową produkcję charakteryzuje duża produkcja mleka i wysokie jego dostawy na rynek latem, a niedobór w okresie zimowym.

Tradycyjna produkcja stwarza trudności w wychowie zwierząt i w wykorzystaniu mocy produkcyjnej zakładów przetwórczych, a także w zaopatrzeniu rynku w produkty konsumpcyjne. Nieekonomicznie wykorzystywane są budynki inwentarskie. W niektórych okresach są one przepełnione zwierzętami, przez co pogarsza się środowisko i warunki wychowu, w innych natomiast nie ma w nich pełnej obsady. Zmieniająca się wielkość pogłowia zwierząt powoduje okresowe zmiany w liczebności obsługi. Zakłady przetwórcze związane z produkcją rolną są okresowo przeciążone i muszą w tym czasie zwiększać liczbę pracowników i powierzchnie magazynowe. Niedogodności te usuwa przemysłowa forma produkcji.

Zasadniczymi cechami przemysłowej technologii produkcji zwierzęcej są:

—    rytmiczność produkcji, której podstawą są grupy technologiczne zwierząt: w tym samym okresie przebiegają te same procesy produkcyjne; pozwala to na uzyskanie w określonym czasie podobnego (jeśli w biologii można mówić o całkowitym podobieństwie) produktu końcowego lub surowca do dalszej obróbki:

—    jednorodność produkcji, tzn. jedna ferma wytwarza jeden rodzaj produktu o określonym standardzie rynkowym;

—    ciągłość i rytmiczność produkcji w czasie, pozwalająca na systematyczne zaopatrywanie rynku w produkty pochodzenia zwierzęcego, dzięki czemu likwiduje się zjawisko sezonowości podaży:

—    możliwość wprowadzenia mechanizacji i automatyzacji procesów produkcyjnych, zastąpienia ciężkiej pracy ludzkiej maszynami;

—    specjalizacja produkcji w węższym niż dotychczas zakresie, zapewniająca przy zmniejszonym wysiłku fizycznym zwiększenie wydajności pracy, zmniejszenie liczby zatrudnionych i skrócenie czasu pracy;

—    koncentracja zwierząt i stała liczba personelu zooweterynaryjnego; dzięki temu zmniejszają się, proporcjonalnie do wielkości stada, koszty dodatkowe ponoszone przez przedsiębiorstwo rolne;

—    ujednolicenie produkcji umożliwiające dostosowanie pomieszczeń do wymagań zwierząt, co łącznie ze stosowanym reżimem profilaktycznym przyczynia się do zmniejszenia strat powodowanych przez choroby;

—    skrócenie cykli produkcyjnych, dzięki czemu w wyniku racjonalnego żywienia oraz wyeliminowania sezonowości uzyskuje się z jednostki powierzchni większą produkcję — jednostka produktu jest więc obciążona niższymi kosztami amortyzacyjnymi.

Koszty budowy ferm przemysłowych są znacznie wyższe w porównaniu do tradycyjnego budownictwa inwentarskiego w przeliczeniu na 1 stanowisko lub na 1 m². Jednakże koszty te należy rozpatrywać w innych niż dotychczas aspektach. W ocenie ferm przemysłowych należało- by uwzględnić następujące zagadnienia:

—    lepsze wykorzystanie stanowisk w budynkach inwentarskich przeznaczonych do wychowu młodzieży, wskutek bowiem ciągłej produkcji na jednym stanowisku odchowuje się więcej niż jedno zwierzę (liczba stanowisk w stosunku do liczby zwierząt odchowanych jest mniejsza);

—    lepsze wykorzystanie mocy produkcyjnej zakładów przetwórczych, gdyż dzięki zastosowaniu przemysłowych form produkcja rozłożona jest równomiernie na cały rok;

—    lepsze wykorzystanie maszyn i urządzeń w zakładach pntetwórczych; żywotność ich na skutek rytmiczności produkcji jest większa niż przy produkcji sezonowej;

—    mniejsze zapotrzebowanie na powierzchnię magazynową przy produkcji ciągłej;

—    łatwiejsze i systematyczniejsze zaspokajanie zapotrzebowania ludności na produkty spożywcze.

Wraz z wprowadzeniem przemysłowych form produkcji zmieniły się warunki produkcji i środowisko chowu. W celu zachowania ciągłości produkcji i stworzenia zwierzętom odpowiednich warunków środowiskowych uwzględnia się różne stany fizjologiczne zwierząt, ich wiek i wielkość produkcji. Całe stado dzieli się na grupy technologiczne liczące od 10 do 100 sztuk.

W wolnostanowiskowym systemie utrzymania zwierząt trzeba zapewnić im dobre warunki zoohigieniczne i do odpoczynku oraz możliwość poruszania się wewnątrz