Najważniejsze znaczenie dla określenia statusu prawnego wojewody mają jego funkcje, które zostały wyliczone w ustawie wsposób enumeratywny:
1. przedstawicielstwo RM w województwie
2. zwierzchnictwo nad zespoloną administracją rządowy
3. nadzór nad jednostkami samorządu tery tonalnego
4. wykonywanie kompetencji organu wyższego stopnia w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym (kpa), jeśli ustawy szczególne tak stanowią
5. reprezentowanie Skarbu Państwa w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach
6. funkcja prawodawcza.
Ad. 1. Wojewoda jako przedstawiciel RM odpowiada na wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa. Pośród kompetencji wojewody jako przedstawiciela RM można wymienić:
a) kontrolę wykonania zadań z zakr esu administr acji rządowej
b) koordynację poprzez zapewniane współdziałania wszystkich jednostek administracji iządowcj i samorządowej działający cli na terenie województwa
c) kierownictwo jednostkami administracji rządowej i samorządowej w zakresie zapobiegania zagrożaiiom życia, zdrowia, mienia oraz zagrożaiiom środowiska, bezpieczeństwa państwa, a także utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, zapobieganiu klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożaiiom oraz zwalczaniu i usuwaniu icli skutków na zasadach określonych w ustawach
d) rcprczaitowanic RM na uroczystościach państwowych i w trakcie oficjalnych wizyt przedstawicieli państw obcych w województwie
e) przedstawianie Radzie M za pośrednictwem ministra właściwego d/s administracji publicznej projektów dokionaitów rządowych wr spraw ach dotyczących województwa.
W sytuacjach nadzwyczajnych (wymienionych w ramach kompetencji wskazanych w punkcie c) wojewoda może wydawać polecana obowiązujące nie tylko wszystkie organy administracji rządowej, ale również organy samorządu taytorialnego. W ustawach szczególnych zawarte są zadania wojewody precyzujące rolę wojewody w sytuacjach nadzwyczajnych, np. w trybie przewidzianym ustawą Prawo ochrony środowiska wojewoda jest kompetaitny w zakresie przedłożaiia Radzie M wniosku o wprowadzane w drodze rozporządzana stanu klęski żywiołowej Procedura określona w ustawie nakłada na wojewodę szczegółowy tryb ogłoszaiia przedmiotowego rozporządzana, między innymi poprzez rozplakatowanie w miejscach publicznych. Jako przedstawiciel rządu wojewoda kieruje również działami prowadzonymi w celu zapobiegania skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia na obszarze województwa. W zakresie tych działali wojewoda podlega właściwemu ministrowi. Na podstawie ustawy z dnia 18.122008 r. o zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wojewoda w drodze rozporządzana ogłasza i odwołuje stan epidanii na obszarze województwa lub jego części. Wojewoda może również na mocy tego rozporządzana wprowadzić czasowe ograniczaiia w ruchu osobowym oraz funkcjonowaniu określonych instytucji lub zakładów pracy, a także zakaz ograniczania widowisk i zgromadzał.
Ad. 2. Jako zwierzclinik zespolonej administracji rządowej wojewoda realizuje następujące zadania:
a) kianjc i koordynuje działalność tej administracji
b) zapewnia warunki do skutecznego działania
c) ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania
Szczegółowe zadania i kompetencje wynikające z funkcji zwiazchnika zespolonej administracji rządowej określają odrębne ustawy. Organan zespolonej administracji rządowej w województwie jest w-ojewoda (sprawujący zwierzchnictwo), a w przypadkach określonych w ustawach w szczególności w zakresie wydawania indywiduaInych aktów administracyjnych kiaownik zespolonej służby, inspekcji lub straży wojewódzkiej. Organami administracji rządowej zespolonej pod zwierzchnictwem wojewody są między innymi (obecnie jest ich 15):
- komaidant wojewódzki Policji
- kurator oświaty
• wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego.
Zwierzchnikiem wojewódzkiej rządowej administracji jest wojewoda, który wykonuje zadania głównie przy pomocy kierowników zespolonych służb inspekcji i str aży wojewódzkich.
Administrację rządową na taaiie województwa wykonują również działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb inspekcji i str aży - stanowią oni jednak powiatową administrację zespoloną. Przypisana wojewodzie i staroście konstrukcja zwierzchnictwa jest istotnie zr óżnicowana. Wiąże się to głównie z „pochodzaiian” tych organów. Wojewoda ma charakter rządowy, starosta zaś umocowany jest przez segment władzy lokalnej rcprczaitujący wspólnotę powiatową. Ponadto należy podkreślić podwójne podporządkowanie służb inspekcji i straży, zwłaszcza ich kierowników, którzy podlegają zwierzchnictwu