116711

Prawa człowieka - doniosłe prawa, które służą jednostce wg jakiejś koncepcji filozoficznej, odnoszącej się do jej pozycji w państwie (płaszczyzna filozoficzna), czy też służą jej w świetle norm prawa międzynarodowego, wewnątrzki aj owego lub ponadpaństwowego (płaszczyzna prawna).

a)    Prawa człowieka wertykalne : w stosimkach państwo - jednostka ludzka

b)    Prawa człowieka horyzontalne : w stosimkach między jednostką a jednostką lub innym podmiotem, który nie jest elementem aparatu państwa

Współczesne koncepcje praw człowieka wskazują 3 rodzaje:

•    wolności i prawa osobiste, wolności i prawa polityczne (publiczne) są określane mianem praw pierwszej generacji

•    wolności i prawa społeczne, ekonomiczne i kulturalne - prawa drugiej generacji

•    czasami wprowadza się prawa trzeciej generacji - prawo do pokoju, środowiska, rozwoju

Różnica między pojęciem wolność a prawo - wolność to prawo negatywne (zabrania państwu ingerowanie w daną sferę wolności), zaś prawo oznacza po stronie państwa obowiązek określonego działania (prawo pozytywne).

Prawa człowieka pochodzenie : Przyjmuje się, że prawa człowieka wynikają z przyrodzonej godności człowieka.

•    Godność osobowa jako cecha przysługująca każdemu człowiekowi od przyrodzenia bez wyjątku, utożsamiana z pojęciem człowieczeństwa.

•    Godność osobowościowa (własna) cecha indywidualna określonej osoby

•    Wynika z tego, że prawa człowieka są przyrodzone, powszednie, niezbywalne i nienaruszalne.

Prawa człowieka jako przedmiot refleksji i praktyki

•    interdyscyplinarny charakter praw człowieka, budzą zainteresowanie nie tylko prawników (wielu nauk prawnych), ale i politologów, teologów', filozofów

•    praw^ra człowieka stały się jedną z najważniejszych idei oraz instytucji współczesnego świata, ich przestrzeganie stanowi podstawę oceny działań rządów w w^rymiarze etycznym i politycznym