page0186

eznych. Społeczeństwo niezawsze jest takiem, jakiemi są prawa, które niein rządzą w państwie; ale napewno powiedzieć, można, że prędzej czy później odezwą się na niem te rządy. Bząd kierujący się zasadami rewolncyjnemi, podobnym jest gorszycielowi maluczkich,

0    którym mówi Pismo, bez względu na to, czy nim powodują osobiste skłonności i szczególne cele polityki rządzących, czy ta polityka narzuconą mu została własną jego nieoględnośeią. Rząd prawowity, który na takie tory wchodzi, winniejszym i szkodliwszym jest niż szczerze rewolucyjny, który spełnia tylko dany mu mandat a z gwałtu powstały rychle też umiera śmiercią gwałtowną; gdy tymczasem rząd prawowity używa swej powagi utrwalonej wiekami, aby z przeniewie-rzenietn się własnej swojej zasadzie, ułatwić sobie zadanie, które powinno być dziełem roztropnych, długotrwałych zabiegów. Podkopuje zasadę prawa i poszanowania władzy, którę w prawidłowym układzie społeczeństwa, reprezentują nietylko bezpośrednie organa państwa, ale wszelka uznana przez me hierarchia społeczna, wszystko co w danym stosunku jpst starszeństwem, wyższością; rzuca ziarna samowoli

1    niesubordynacyi, obudzą pragnienia w prawidłowym biegu rzeczy zaspokoić się niedające, podżega więc lubo niechcący namiętności, których wybuchy dla utrzymania materyalnego własnej powagi zmuszony będąc przytłumiać, utrzymuje zarzewie nieuchronnych w przyszłości wstrząśnień. Choć przeprowadzając dzieło rewolucji z góry zapomocą siły uorganizowaućj, państwo może oszczędzić społeczeństwu ciężkiej próby wojny domowej z rozkiełznania rewolucyi; lecz utrzymanie pokoju jest tylko pozorne, miejsce gwałtownych ale przemijających konwulsyj, zajmuje stan chroniczny przygłuszonego wzburzenia, które prędzej czy później wybuchnąć musi z tein większą gwałtownością, im mocniej im dłużej było powstrzymane ^r). W dzi-

W Królestwie Polskiern w pięciu latach od roku 1348 — 53 przestępstw wykazano średnio rocznie G589, w następnych pięciu latach 1854— 1859 : 6976, r. 1860—64 : 7862. W pierwszych latach po r. 1864 zmniejszyło się, ale tylko pozornie z powodu wyłączenia pewnćj liczby wykroczeń z pod kontroli sądowej, r. 1865 — 69 przypada średnio rocznie 6078, ale w następnem 5-leciu podnosi się o 8630, a w ostatniem 1S75 — 1879 do 116191 Podobnież w Galicyi najwięcej ze wszystkich przestępstw mnożą się czyny gwałtu publicznego. W pierwszern 5-leciu wyż pokazanego okresu skazanych za zbrodnię gwałtu publicznego średnio rocznie przypada 27% w II 505, w III 548, w IV 695. Szczegółowe wiadomości o postępie prze-

http://rcin.org.pl" - .