117158

Cele budżetu państwa:

•    jest to fundusz scentralizowany

•    gromadzenie środków odbywa się z reguły w sposób przymusowy

•    proces gromadzenia i wydatkowania środków wynikają z przepisów prawa

•    procesy te mają takie charakter ekonomiczny i społeczny

•    dochody budżetowe są gromadzone bezzwrotnie

•    budżet państwa jest ustalany na określony czas

•    dochody i wydatki mają charakter strumieni pieniężnych realizowanych w określonym czasie, w związku z tym wpływa to na racjonalność budżetu

•    budżet nie jest wystarczająca podstawą dla oceny finansowej działalności państwa

Funkcje budżetu państwa:

Funkcje ekonomiczne:

•    redystrybucyjna

•    stabilizacyjna w tym fiskalna (przejmowanie dochodów podmiotów działających poza państwem na rzecz budżetu) i bodźcowa (wykorzystanie stosunków ekonomicznych budżetu z różnymi podmiotami w celu wywołania określonych zachowań)

•    alokacyjna - wynikają z funkcji finansów publicznych Funkcje kontrolne

Funkcje polityczne

•    ustrojowa

•    prawna - reguluje zakres uprawnień i kompetencji władzy ustawodawczej i wykonawczej

•    demokratyczna - informowanie społeczeństwa o prawach związanych z opracowywaniem i wykonywaniem budżetu

Funkcja dochodowa

Zasady budżetowe

W literaturze wyróżnia się kilkanaście różnych zasad dotyczących tworzenia budżetu.

Można wśród nich wyróżnić trzy podstawowe grupy: zasady budżetowe ponadczasowe i ponad ustrojowe oraz zasady specyficzne dla danego ustroju.

Do zasad budżetowych mających charakter ponadczasowy zaliczamy:

•    zasadę gospodarności - polega na racjonalnym i oszczędnym wydatkowaniu środków budżetowych

•    zasadę operatywności - polega na opracowaniu budżetu w układzie podmiotowym, wskazuje jaka instytucja ma prawo dokonywać poszczególnych wydatków. Zasada ta wiąże się z zasadą szczegółowości, która jest realizowana indywidualnie przez każde państwo

•    zasadę realności - postuluje precyzyjnie określenie dochodów i wydatków państwa

•    zasadę przejrzystości - wymaga przedstawienia budżetu w możliwie jasnym (zrozumiałym) układzie

Do zasad ponad ustrojowych zaliczyć należy:

•    zasadę zupełności (powszechności) - ujęcie w budżecie wszystkich dochodów i wydatków państwa

•    zasadę jawności - dotyczy informowania społeczeństwa o planowanych dochodach i wydatkach państwa. W Polsce jest uregulowana przepisami ustawy o finansach publicznych

•    zasadę równowagi budżetowej - w klasycznym ujęciu oznacza zrównoważenie dochodów i wydatków w budżecie, obecnie jest realizowana jako bilansowanie wpływów i wydatków pieniężnych w budżecie