117391

między trzy główne czynniki produkcji). Sumowanie wartość powoduje problemy, gdyż nie można sumować zjawisk psychicznych (subiektywne wyceny poszczególnych towarów). Na rynku popyt i podaż tworzą cenę, ale nie widać obiektywnych (jednolitych) podstaw tej ceny. W teorii klasycznej leżał społeczny koszt produkcji. Ekonomia subiektywna stworzyła więc krzywe obojętności konsumenta, czyli pokazują w jakim stopniu są obojętne poszczególne kombinacje towarów.

W latach 30-tych Hicks stworzył na tej podstawie teorię obojętności konsumenta.

Ograniczenie budżetowe powoduje, że wchodzimy na najwyższą możliwą krzywą obojętności.

Teoria wartości oparta na użyteczności nie utrzymała się. H. Meyer. L. von Miscs. F. von Hayek. G. von Habelcr. Robbins. Resztki tej szkoły istnieją do dzisiejszych czasów np w Chicago, ale jej znaczenie stopniowo zmniejsza się.

Szkoła lozańska - stworzyli ją Leon Valras i WilfredoPareto. Programem było stworzenie ekonomii czystej. Ekonomia to nauka o bogactwie. Zdaniem Valrasa ekonomia czysta obejmuje stosunek rzeczy do rzeczy. Są tu wyrażane stosunki ilościowe wymienne, czyli takie, które dają się ująć matematycznie. Ekonomia stosowana to stosunek ludzi do rzeczy - jak ludzie produkują i jak gospodarują rzeczami. Ekonomia społeczna to stosunki ludzi do ludzi w procesie gospodarowania. Istnieją trzy rynki: towarów, kapitału i pracy. Valras zajął się teorią czystej ekonomii. Dla szkoły lozańskiej charakterystyczna jest też idea współzależności zjawisk np wzrost ceny benzyny powoduje zmniejszenie jej zakupu, co pociąga za sobą zmniejszenie produkcji samochodów i w efekcie zmniejszenie zarobków ludzi produkujących samochody. Tak więc zmiana jednego czynnika powoduje wiele zmian, a niejedną. Wynika z tego model równowagi ogólnej, czyli znalezienie takich cen. procentów i plac, przy których istnieje równowaga na rynku towarów, zatrudnienia i pieniędzy. Minusem teorii tej jest fakt, że każde zakłócenie wytrąca rynek z równowagi (zmieniają się gusty konsumentów, system ekonomiczno-społeczny). Czynniki te nie dają się ująć matematycznie, gdyż nie występują na rynku. Dlatego też zostały uznane za czynniki pozaekonomiczne. Ekonomiści ze szkoły lozańskiej doszli do wniosku, że jeżeli rynek wytrącony z równowagi przez jeden z tych czynników, to równowaga zostanie samoistnie przywrócona przy właściwym funkcjonowaniu czynników rynkowych. Pareto doszedł do wniosku, że jest w stanie stworzyć równanie matematyczne, które opisze równowagę na rynku. Równań tych musi być jednak wiele tysięcy, ale teoretycznie jest to możliwe. W praktyce łatwiej można zdobyć ceny równowagi obserwując ceny na rynku. Praktyczne znaczenie szkoły lozańskiej było niewielkie.

Szkoła neoklasyczna - jednym z jej przedstawicieli był Jevons. Stworzył on metodę rónowag cząstkowych. Uznał, że dopiero po odnalezieniu równowag cząstkowych można znaleźć równowagę ogólną. Teorię wartości opierał na użyteczności. Uważał, że w niektórych dziedzinach ekonomii można stosować analizę matematyczną, ale w innych nie, więc niezbędne jest stosowanie różnych metod (wachlarza metod). W latach 70-tych XIXw. Nastąpił kryzys ekonomiczny w skali światowej. Jevons stworzył teorię kryzysów. Stwierdził, że kryzys wynika z przyczyn zewnętrznych (mogą to być nawet plamy na Słońcu). Proponował odrzucenie teorii wartości