117674

K

N

K

p

Rok akademicki 2010/2011 Semestr I, prof. dr hab. T. Famulska Przedmiot: Finanse publiczne (wykłady)

•    Przez pryzmat współczesnego państwa - jest to jedno z najprostszych podejść:

0 Funkcja alokacyjna - polega na wykorzystaniu dochodów i wydatków publicznych przez państwo w celu oddziaływania na alokację zasobów (czynników wytwórczych oraz wytworzonych już dóbr) w gospodarce. Oznacza ona ingerencję państwa w rynkowy mechanizm alokacji zasobów. Uzasadnienie ingerowania państwa: Cena (rynek określa cenę, stać nas to kupujemy - piękne i brutalne). Zasadniczą przesłanką uzasadniającą ingerencję państwa jest zawodzenie rynku. Rynek jest zawodny w sytuacjach, w których określone grupy podmiotów są pozbawione możliwości posiadania pewnych dóbr. Mogą być dobra, których producentom nie opłacałoby się produkować. Występowanie efektu zewnętrznego -produkcja, lub konsumpcja określonego dobra powoduje określone koszty społeczne, Np. produkcja dobra związana z zanieczyszczaniem środowiska. Ingerencja działa in minus na sektor prywatny, bo zabiera się część zasobów. In plus - władza publiczna serwuje pewne dobra, takie jak infrastruktura, państwo jest zaangażowane w edukację.

0 Funkcja redystrybucyjna - polega na oddziaływaniu przez państwo na poziom dochodów, ukształtowany w rezultacie procesów rynkowych. To oddziaływanie należy rozumieć jako pewną korektę. W założeniu korekta ta polega na zmniejszeniu dochodów określonych grup (przy pomocy podatków), a z drugiej strony polega na wyposażeniu w dochody, bądź zwiększeniu dochodów innych grup. Podział dokonany według reguł rynkowych to podział pierwotny, a władza publiczna dokonuje jego korekty przez podział wtórny. Przesłanki, do uzyskania dochodów: s praca s kapitał

S © pochodzenie © - Np. królowa brytyjska W ramach podziału pierwotnego nie wszystkie podmioty z przyczyn zawinionych bądź niezawinionych mogą uczestniczyć i podział pierwotny wymaga skorygowania w oparciu o kryteria sprawiedliwości społecznej i polityczne. Funkcja ta realizuje się również w płaszczyźnie terytorialnej, regiony bardziej zamożne są obciążane na rzecz regionów mniej zamożnych. Redystrybucja może się także dokonywać w płaszczyźnie podmiotów gospodarczych, w warunkach gospodarki rynkowej powinna być ograniczona.

0 Funkcja stabilizacyjna - polega na wykorzystaniu przez państwo dochodów i wydatków publicznych do oddziaływania na sytuację gospodarczą i społeczno-gospodarczą. Pojawiła się historycznie najpóźniej, w latach 30-stych, wraz z teorią Keynesa. Zasadnicze cele tej ingerencji:

S stabilizacja cen - przeciwdziałanie inflacji (ceny)

S utrzymanie wysokiego poziomu zatrudnienia - przeciwdziałanie i ograniczanie bezrobocia (zatrudnienie)

S zapewnienie równowagi bilansu płatniczego (bilans płatniczy)

S zapewnienie warunków stabilnego wzrostu gospodarczego (wzrost gospodarczy)

6.    Pomiar zakresu finansów publicznych zawsze jest obciążony dyskusyjnymi cechami.

7.    Relacja dochody budżetowe do PKB x 100%, można się z niej dowiedzieć:

•    Jaką część produktu krajowego brutto w danym roku stanowią dochody publiczne?

•    W jakim stopniu władza publiczna ingeruje w PKB?

•    Jaką część PKB władza publiczna przejmuje?

8.    Relacja -> wydatki budżetowe do PKB ⁺ 100% -> tyle władza publiczna chciałaby zabrać, ale nie jest w stanie przejąć.

9.    Wskaźnik I waha się w granicach 30 - 60% -> bardzo duży rozrzut

10.    Kraje o najwyższym wskaźniku:

•    Szwecja

2