• Bezrobocie ukryte - występuje, gdy zwiększanie liczby pracowników nie powoduje zwiększenia produkcji. Wówczas krańcowa produkcyjność pracy (zmiana produkcji w firmie związana ze zmianą zatrudnienia o jednostkę) jest równa zero.
e) Inne rodzaje: (strona internetowa: www.wikipedia.org]
• Bezrobocie cykliczne (koniunkturalne, keynesowskie) - to bezrobocie związane z cyklicznymi zmianami produktywności gospodarki. I tak:
♦ W okresie recesji - spada popyt na towary i usługi oferowane przez przedsiębiorstwa, co wywołuje spadek produkcji. Spadek produkcji wywołuje zaś spadek zapotrzebowania na pracę, co prowadzi do pojawienia się bezrobocia cyklicznego.
♦ W okresie koniunktury - popyt na towary i usługi oferowane przez przedsiębiorstwa wzrasta, co wywołuje wzrost produkcji. Wzrost produkcji powoduje wzrost zapotrzebowania na pracę, co prowadzi do stopniowego zaniknięcia bezrobocia cyklicznego.
• Bezrobocie sezonowe to rodzaj bezrobocia, który jest uwarunkowany porą roku i związanymi z nią zmianami pogodowymi, wegetacji roślin itp. Występuje w zakładach pracy sezonowej np. w budownictwie, rolnictwie i innych. Sezonowy charakter ma również bezrobocie absolwentów, których wejście na rynek pracy dokonuje się stopniowo i jest związane z terminem zakończenia nauki w szkołach. Wynika również z sezonowości produkcji w niektórych dziedzinach gospodarki, uzależnionych od warunków klimatycznych.
• Bezrobocie technologiczne - bezrobocie wynikające z postępu technicznego, który powoduje zastępowanie pracy ludzi pracą maszyn i urządzeń. Ma ono charakter tymczasowy, do chwili przesunięcia zasobów zwolnionej siły roboczej do nowych zastosowań.
3. Naturalna stopa bezrobocia (bezrobocie naturalne): (Milewski, Roman, Podstawy
ekonomi. Część III. Podstawy Makroekonomii, strona 428, Warszawa, 2002]
a) Naturalna stopa bezrobocia (bezrobocie naturalne) - pewien poziom bezrobocia odpowiadający stanowi równowagi, czyli bezrobocie wynikające z niedoskonałości funkcjonowania rynków, niepełnej informacji o rynku pracy oraz niedopasowań strukturalnych popytu i podaży pracy.
a) W ujęciu neoklasycznym: [Milewski, Roman, Podstawy ekonomi. Część III. Podstawy Makroekonomii, strony 399-400, Warszawa, 2002]
• Bezrobocie wynika z ograniczeń w swobodnym działaniu mechanizmu rynkowego na rynku pracy. Ograniczenia te związane są przede wszystkim z tendencjami do usztywniania płac, które są rezultatem postępowania związków zawodowych opierających się redukcjom płac.
• Gdyby płace realne ustaliły się na poziomie wyższym od płac równowagi a związki zawodowe opierałyby się skutecznie ich redukcji, to powstanie bezrobocie związane z nadwyżką globalnej podaży pracy nad popytem na pracę.
• Pojawia się w rezultacie bezrobocie traktowane jako dobrowolne, gdyż jest ono wynikiem świadomego braku zgody pracowników na zaakceptowanie wymogów mechanizmów rynkowych.
b) W ujęciu keynesistowskim: [Milewski, Roman, Podstawy ekonomi. Część III. Podstawy Makroekonomii, strona 401, Warszawa, 2002]
• Przyczyną bezrobocia jest niewystarczający popyt na towary, jaki kształtuje się w warunkach wolnorynkowej gospodarki.
• Gdy popyt na towary ustali się na poziomie niewystarczającym do zakupienia wytworzonej produkcji, to producenci zmuszeni są obniżyć produkcję (a w związku z tym również i zatrudnienie) do poziomu wyznaczonego przez efektywny popyt.
• W rezultacie pojawia się bezrobocie przymusowe o dosyć trwałym charakterze.
a) Społeczne: [Nasiłowski, Mieczysław, System rynkowy - Podstawy mikro- i
makroekonomii. Część trzecia. Makroekonomia - kurs podstawowy, strony 233-234, Warszawa, 1994], [strona internetowa:
http://usfiles.us.szc.pl/pliki/plik_1208119919.pdf], [strona internetowa: www.wikipedia.org]
2