Klein - schematyczne uproszczenie rzeczywistości, pomijające nieistotne aspekty.
Specyfikacja modelu ckonomctryczncgo - sprecyzowanie zmiennych objaśniających, zmiennych objaśnianych (endogcnicznych). podjęcie decyzji co do charakteru występujących w modelu związków oraz podjęcie decyzji co do postaci analitycznej modelu (liniowa, nieliniowa sprowadzalna do liniowej, slriktc nieliniowa).
Specyfikacja modelu ekonomctrycznego opiera się na informacjach „a priori" (teorie ekonomiczne) oraz informacjach z badan empirycznych.
Informacja „a priori":
istniejące teorie ekonomiczne
ogólnie znane zależności ekonomiczne typu rozrachunkowego lub bilansowego
informacje pochodzące z poprzednio prowadzonych badan ekonometrycznych - są podstawą do nowych rozwiązań
informacje o ustalonych instytucyjnie wartościach odnoszących się do pewnych zmiennych ekonometrycznych (np. oprocentowanie kredytów, stopa dyskontowa, stopa podatku etc.)
Jednorównaniowy model ekonometryczny:
Y = f(Xl,X2....Xk,4)
Y- zmienna cndogcniczna (objaśniana) - to wyróżnione zjawiska ekonomiczne, które są opisywane (wyjaśniane) przez poszczególne równania lub równanie modelu.
Xl-Xk - zmienne objaśniające - służą do opisu, wyjaśniania zmian zmiennych endogcnicznych. w modelu jest ich pewna ilość
4 (ksi) - składnik losowy - część stochastyczną modelu, jest zmienną losową o wartości oczekiwanej (E(4)=0) i rozkładzie normalnym, nic jest elementem pozytywnym.
Nigdy nie możemy powiedzieć, że znaleźliśmy wszystkie zmienne X.
4 - zawiera w sobie błąd jaki popełniamy, gdyby nie on to można idealnie przewidzieć np. kursy walut.. 4 jest pozostałymi zmiennymi X, nicuwzględnionynii w modelu.
W modelu ekonomeirycznym składnik losowy wynika z:
uwzględnienia wpływu wszystkich czynników mało istotnych, niewyspecyfikowanych w równaniu bądź równaniach modelu
z różnic pomiędzy przyjętą postacią analityczną modelu, a istniejącą zależnością w rzeczywistości błąd pomiaru zmiennych
czynniki losowe wpływające na zmienną endogeniczną (np. pobór energii elektrycznej)
Jeśli dobieramy złą postać analityczną to ..zwiększamy" wskaźnik losowści.
Zbudujmy model ekonometryczny popytu na kompot z wiśni. Wyspecyfikujemy Y.
Yt - popyt na kompot z wiśni X11 - cena kompotu z wiśni X2t - cena kompotu z czereśni 4 - składnik losowy
Do konstrukcji modelu wykorzystujemy dane empiryczne.
Model w sensie ogólnym Yt = f(Xlt.X2t. 40
Trzeba znaleźć postać analityczną modelu dla pełnej jego specyfikacji.
Yt = f(Yt-|j 4) - cena kompotu zależy tylko od czasu - jest to postać autoregresyjna.
Rzeczą bardzo istotną - odpowiednie wyspecyfikowanie opóźnienia czasowego.
Przykład:
Model liniowy jednorównanionwy Yt = aiX|,+0(, + 4,
Jest to model przyczynowo-skutkowy, z jedną zmienną objaśniającą, gdzie al i otO(paramclr wolny) to parametry strukturalne.
Model dzieli się na dwie części: deterministyczną i stochastyczną (pogrubiona)
Do takiej specyfikacji ekonometryk musi wybrać odpowiednie zmienne o charakterze liniowym.
6 etapów budowy modeli ekonometrycznych.
1. Określenie celu oraz zakresu badania (potrzebne: wiedza i praktyka z zakresu teorii ekonomii i statystki).