113208

W średniowieczu pomoc społeczna (jak opisuje to Fromm) opierała się na zasadzie wzajemności - opieka wyższych warstw społecznych nad niższymi w zamian za wojowników, ręce do pracy: zagłodzeni biedacy byliby słabymi wojakami.

Średniowieczna striictura społeczna opierała się na własności ziemi, dochody opierały się na dochodach z ziemi. Ani pańska opieka, ani własność nie rozwiązywała wszystkich problemów ludzi zw. z uzyskaniem środków utrzymania; osoby niezdolne do pracy, chore, kalekie - znajdowały pomoc w instytucjach kościelnych. Te instytucje dźwigały wielki zakres pomocy społecznej.

Św. Franciszek z Asyżu załozył w 1208 r. zakon Braci Mniejszych, a misji tego zakonu przypisał praktykowanie miłosierdzia jako radosnego poświęcenia w imię miłości Boga. Zakon żebraczy.

Św. Tomasz z Akwinu (żył 1225-1274) - chrześcijańska teoria miłosierdzia (Caritas); podstawą teorii uczynił zobowiązanie do dzielenia się własnością stosownie do pozycji społecznej.

Pomoc kościołe;

C jałmuznictwo - pośrednie (zbieranie pieniędzy dla innych) i bezpośrednie (zebranie przez samego zainteresowanego)

0 przytiiki (zwane wówczas szpitalami) - głównie prowadzone przez zakony, ale i parafie

Szpitale zostały wyspecjalizowane - klasyfikacja szpitalnictwa kościelnego Wg Kodeksu cesarza Bizancjum Justyniana Wielkiego (527-565)

Szpitale:

1.    dla biednych

2.    dla chorych

3.    dla podróżnych

4.    dla trędowatych

5.    dla pielgrzymów

6.    dla starców

7.    dla sierot i dzieci podrzuconych

Teodor Lindan opracował definicję szpitala na użytek diecezji.

Reformacja - ruch rewolucyjny w kościele katolickim, rozpoczęty przez Marcina Lutra.

John Wycliffe. W systemach reformatorskich bieda została uznana jako kara za grzechy. W etyce protestanckiej poczesne miejsce zajęła praca. Człowiek unika nędzy pracując.

Luter - tezy. kwestionujące dotychczasowe założenia doktryny katolickiej: (teoria pomocy społecznej Lutra)

[ propozycja powszechnego zakazu zebrania, ale + właściwa organizacja pomocy ubogim, skuteczna nad nimi kontrola, by nie korzystali z opieki fałszywi ubodzy, włóczędzy itd.

C zobowiązanie miejscowych władz do zapewnienia biedakom opieki

D eliminacja włóczęgostwa - element kryminogenny; skłonność do udzielania włóczęgom jałmużny sprawia, ze to kryminogenne zajęcie się może rozwijać

C wyznaczenie nadzorców (system) którzy w porozumieniu z Radami Miejskimi będą organizowały pomoc społeczną

[ ubogich należy tak wspierać, aby nie umarli z głodu

W jednym z miast niemieckich - rozporządzenie o kasie ubogich - pomoc regiiarna. ale kontrolowana.

Wielu historyków uważa, ze przełom XVI/XVII to przejście od średniowiecza do ery nowożytnej. Thomas Munk uzasadniał przełomowość tego okresu - nieustanne zagrożenie islamem, wojny, epidemie, głody, co ukształtowało charakter problemów społecznych w ówczesnej Europie. Z punktu widzenia badaczy pomocy społecznej okres ten jest ciekawy, bo pojawiły się wówczas nowe jej formy ze strony samorządów miejskich i ze strony państwa. Zaczęto odkrywać polityczne znaczenie pomocy społecznej.

Patrycjat miejski i robotnicy miejscy - dwie warstwy w miastach, ostatnia - proletanat miejski (służba, pracownicy niewykwalifikowani). Rzemieślnicy w cechach dbali o syt materialną swoich rodzin i rodzin czeladników. Patrycjusze gromadzili majątki, a biedacy znajdowali się w najgorszej sytuacji; istniał jeszcze margines społeczny - prostytutki, włóczędzy, dezerterzy.

Malejąca wydajność rolnictwa w stosunku do potrzeb - wiele buntów. Te binty mogły wywołać polityczny skutek w miastach - na wsiach radzili sobie sami (np. polowania).

Oszczędzanie, gromadzenie zapasów na czas nieurodzaju. Skupowano w tym celu zboże - by uniknąć buntów w okresie nieurodzaju

Tam. gdzie ograniczono wpływ kościoła katolickiego na rzecz kościoła protestanckiego, biednego kościoła, pomoc charytatywna kościoła katolickiego nie była możliwa, a protestancki nie pomagał. Musiały tu wkroczyć samorządy i państwa.

Anglia - władza centralna, państwowa najwcześniej zaczęła wpływać na instytucjonalizację pomocy społecznej. Juz w epoce elzbietańskiej dotknięto problematyki ubóstwa na mocy centralnego prawa. Najwcześniej w Europie wprowadzono podatek na rzecz ubogich (poł XVI w.) + rozwiązania administracyjne. To też były rozwiązania przeciwko włóczęgostwu