obowiązków publicznych. Deficyt jest zatem bardziej zdrową sytuacją. W zasadzie nadwyżka jest potrzebna w jednej sytuacji, wówczas gdy musimy spłacać wcześniej zaciągnięte długi, czyli dążymy do obniżenia stanu naszego zadłużenia.
- zwiększanie podatków osłabia motywację do pracy i rozwoju działalności gospodarczej, wyższe podatki to wyższa skłonność do uchylania się od podatków, to spowoduje spadek wzrostu gospodarczego
- wyższe podatki to mniejsza skłonność do inwestowania, gdyż część wypracowanego zysku trzeba oddać w formie podatków, a nie pozostawić do reinwestowania
O tym czy deficyt budżetowy jest zagrożeniem dla równowagi finansowej podmiotu, w którego budżecie wystąpił, decyduje jego wysokość i rodzaje wydatków, które spowodowały, iż bieżące dochody okazały się niewystarczające W budżetach samorządowych deficyt budżetowy wynika często nie z tr udności w trwałym zbilansowaniu dochodów i wydatków lecz z chęci lub konieczności przyspieszenia wydatków inwestycyjnych, bardzo często rozwiązaniem taiiszyrn jest realizacja inwestycji w krótszym okresie i z wykorzystaniem kredytu niż rozciąganie jej w czasie w ten sposób, by mogła być finansowana wyłącznie sukcesywnie zdobywanymi środkami własnymi.
W budżecie państwa na 2008 szacowany deficyt to kwota: 28,6 mld zł
Jeżeli dochody budżetowe są niedostateczne dla zrealizowania niezbędnych wydatków, na ich pokrycie musimy znaleźć inne środki. Mogą to być nie zaliczane do dochodów pozostałości (nadwyżki) z poprzednich lat oraz dochody ze sprzedaży mienia. Zwykle jednak deficyt pociąga za sobą konieczność pożyczenia pieniędzy. Powstaje dług publiczny. Dług publiczny określa często jako finansowa zobowiązanie władz publicznych z tytułu zaciągniętych pożyczek. Przyczyny zadłużenia oprócz ww mogą wynikać z: przymusowego wywłaszczenia mienia na zasadach odpłatności, zobowiązania odszkodowawcze powstałe na mocy orzeczeń sądów lub wynikające z ustaw i inne Najczęściej jest on jednak wynikiem:
a) pokrycie deficytu budżetowego jako kluczowa przyczyna,
b) zaciągnięcia bezpośrednich pożyczek oraz kredytów,
c) emisji papierów wartościowych, które również są specyficzną fonną zaciągania pożyczek pieniężnych,
d) nieregulowania przez jednostki sektora publicznego wymagalnych zobowiązań.
Pożyczka jest traktowana jako przychód, a więc dochód o clrarakterze zwrotnym Z tego typu środków' finansowych powinno się finansować wydatki o clrarakterze kapitałowym (majątkowym) a nie wydatki bieżące, które powinny być pokrywane z podatków
Rodzaje długu publicznego:
- wg. H.Dallona:
• dług produktywiy (aktywów czyli majątku skarbu państw a).
• dług martwy.
- wg kryterium dobrowolności(a więc gdy państwo nie ma możliwości cięcia wydatków z drugiej strony nie chce podwyższać podatków, wyróżniamy wówczas:
• dług publiczny dobrowolny,
• dług publiczny przymusowy.
- wg kryterium rozpoznania przyczyn i skutków zadłużenia publicznego: