120831

OPERACJE DEPOZYTOWO KREDYTOWE

Istotą operacji depozytowo - kredytowych jest stworzenie bankom komercyjnym przez bank centralny swobodnego dostępu do możliwości zaciągania kredytów i lokowania depozytów.

Operacje te stwarzają komfort dla banków komercyjnych, zapewniając im z jednej strony dostęp do kredytu ostatniej instancji, z drugiej natomiast strony pozwalają lokować nadwyżki środki w banku centralnym. Pełnią funkcje zaworów bezpieczeństwa systemu bankowego.

Mają one za zadanie stworzenie pasma wahań dla krótkoterminowych stóp procentowych rynku międzybankowego. Korzystają z nich banki komercyjne w przypadku wystąpienia krótkoterminowych, dużych nadwyżek lub niedoborów płynności. Oprocentowanie operacji kredytowych jak również oprocentowanie operacji depozytowych pokazuje rynkom finansowym stopień restrykcyjności polityki pieniężnej.

SZERSZY PODZIAŁ POLITYKI PIENIĘŻNEJ - Podstawowe grupy instrumentów polityki pieniężnej

KONTROLA OGÓLNA Rezerwy obowiązkowe Kredyty refinansowe Operacje otwartego rynku

KONTROLA SELEKTYWNA Kontrola udzielonych kredytów Kontrola stóp procentowych

PERSWAZJA

INSTRUMENTY KONTROLI (

Instrumenty kontroli ogólnej mają charakter pośrednich instrumentów sterowania bankami komercyjnymi. Instrumenty te oddziałują na wszystkie banki komercyjne równocześnie z jednakowym natężeniem, poprzez cenę kapitału pożyczkowego z wyjątkiem racjonowania wolumenu kredytów.

Bank centralny oddziałując na możliwości banków komercyjnych w sferze kreowania pieniądza bezgotówkowego, posługuje się instrumentami pozostającymi w jego dyspozycji. Wpływa w ten sposób na rozmiary możliwej do prowadzenia akcji kredytowej przez banki

INSTRUMENTY KONTROLI SELEKTYWNEJ

Instrumenty kontroli selektywnej, mają charakter bezpośrednich instrumentów sterowania bankami komercyjnymi. W sytuacji gdy stopa procentowa nie jest wystarczającą barierą do zahamowania popytu na kapitał pożyczkowy bank centralny może zastosować w stosunku do banków komercyjnych bardziej skuteczny instrument tzw. limit kredytowy.

Wielka Brytania kontrolę limitów stosowała w latach 1939-1959 r. Do czasu przywrócenia równowagi między podażą, a popytem na krajowym rynku finansowym. Politykę kontyngentów kredytowych zastosowały również Stany Zjednoczone w czasie II wojny światowej i w czasie wojny koreańskiej. We Francji ograniczenia kredytowe stosowano do początków lat siedemdziesiątych, natomiast w Polsce znacznie dłużej tzn. do końca 1993 r.

Na uwagę zasługuje zastosowanie przez polski bank centralny w 1997 r., nierynkowego instrumentu polityki pieniężnej, jakim było przyjmowanie depozytów od ludności. Działania te zaabsorbowały wysokie oszczędności społeczeństwa i powstrzymały presję inflacyjną.

ODDZIAŁYWANIE PRZEZ PERSWAZJĘ

Oddziaływanie przez perswazję polega na przekazywaniu bankom komercyjnym przez bank centralny sugestii o pożądanym kierunku polityki kredytowej. Tradycją wielu banków centralnych w tym i Narodowego Banku Polskiego, są cykliczne spotkania z przedstawicielami banków komercyjnych. Skuteczność tej metody jest uzależniona od ilości działających banków w danym kraju.

W Wielkiej Brytanii, kraju o niewielkiej ilości banków, w porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi, gdzie jest ich kilkanaście tysięcy, skuteczność perswazji jest znaczna.

Jest duże prawdopodobieństwo, że przy dużej liczbie banków, część z nich nie zastosuje się do zaleceń banku banków, zaleceń formalnie nie obowiązujących.