5768085713

138 Monika Jeziorska

W systemach eksperckich, jak sama nazwa wskazuje, decyzja o udzieleniu kredytu jest podejmowana na podstawie opinii ekspertów po przeanalizowaniu i subiektywnym porównaniu odpowiednich czynników; na przykład metoda 5C kredytu: 1) charakter (character) - ocena reputacji firmy, jej historii kredytowej, 2) kapitał (Capital) - poziom dźwigni finansowej, 3) zdolność kredytowa (capacity) - zmienność zysków przedsiębiorcy, 4) zabezpieczenie (collateral) i 5) faza cyklu koniunkturalnego lub warunki ekonomiczne (cycle) - dotyczy to zwłaszcza pożyczkobiorców z branż wrażliwych na cykliczność gospodarki. Korzystanie z systemów eksperckich nastręcza problemy związane z subiektywnością tej metody (na przykład jakie wagi przypisać poszczególnym czynnikom) i spójnością (na przykład jak określić czynniki w przypadku różnych typów pożyczkobiorców).

System klasyfikacyjny przewiduje podział aktualnego portfela pożyczek banku na kilka kategorii i określenie wymaganych rezerw na pokrycie strat. System klasyfikacji jest opracowywany przez poszczególne banki zgodnie z panującą tam polityką kredytową.

System ilościowej oceny jakości kredytów sprowadza się do ustalenia z góry pewnych czynników określających prawdopodobieństwo niewywiązania się z umowy oraz zsumowania ich współczynników wagowych, co daje ostateczny wynik ilościowy. Przykładem jest tu model wskaźnika Z Altmana, który można opisać wzorem:

k

Z = Y_ja,X_i,

gdzie:

Xj - poszczególne współczynniki ustalone na podstawie ksiąg przedstawionych przez pożyczkobiorcę,

(Xi - z góry określone wagi.

Jeżeli wartość wskaźnika Z jest mniejsza od pewnej wartości krytycznej z góry ustalonej, to wniosek o kredyt jest odrzucany. W metodzie tej dyskusyjne jest założenie o liniowości zależności, ponieważ w praktyce droga do bankructwa jest zdecydowanie nieliniowa. Model Z jest budowany z danych historycznych i nie uwzględnia zmian zachodzących w gospodarce.