Cele:
odpowiedz na pytanie od czego zależy wielkość produkcji, rachunek dochodu narodowego PNB- narodowy PKB - krajowy.
wielkość produkcji decyduje o poziomie żyda w danym kraju (w dużym stopniu).W skrajnej biedzie jest około 70% populacji świata.
będziemy mówili tylko o krajach rozwiniętych, po wojnie do lat 70 wydawało się. że problem bezroboda był rozwiązany, obecnie jest to duży problem (wyjątki: Holandia 2%. Luksemburg),
Polska ma najwyższe bezrobocie z krajów kandydujących do UE.
70's/80's -> wysoka inflacja (szoki naftowe, kryzys energetyczny), większość krajów rozwiniętych ma inflację na poziomie 1%-2%. Deflacja też nie jest korzystna - lepsza jest mała (łagodna) inflacja.
kraje chcą mieć równowagę
ważne w gospodarkach otwartych (muszą być gospodarki małe) w małych gospodarkach aby się rozwijać trzeba było rozwijać handel zagraniczny kursy walutowe, taryfy, subsydia.
GAT WTO - protekcjonizm (nawet USA. np. import stali z UE).
Ocena efektów makroekonomicznych robiona jest pod kątem tych 4-ech zadań. Niewielu krajom udało się zrealizować wszystkie 4 cele.
Makroekonomia obejmuje decyzje wyboru między alternatywnymi, podstawowymi celami, np. wysoka stopa konsumpcji albo wzrostu, walka z inflacją albo z bezrobociem (najtrudniejszy krótkookresowy wybór).
Są to tzw..magiczne kwadraty celów’ - nie da się idealnie realizować wszystkich.
Narzędzie - pewna zmienna ekonomiczna będąca pod bezpośrednią kontrolą rządu. Zmieniając narzędzie polityki oddziałujemy na jeden lub wiecej celów ekonomicznych.
POLITYKA FISKALNA realizowana poprzez budżet państwa, nie tylko dochody ale i wydatki budżetowe
Dochody: podatki, cła. pożyczki i pomoc zagraniczna, akcyza, opłaty skarbowe, sektor państwowy (jeśli jest rentowny).
ulgi lub zwolnienia podatkowe jako zachęta dla inwestorów.
podatki osobiste wpływają na wielkość konsumpcji prywatnej, powiększenie sektora publicznego -
zmniejsza się konsumpcja prywatna.
podatki:
pośrednie - w cenach bezpośrednie - od dochodów.
deficyt współcześnie dominuje, niewielkiego nie uważa się za problem. UE przyjęła, że deficyt nie zagraźajacy stabilności pieniądza jako 3% PKB.
Bank Centralny.
Kontrola podaży (i ceny) pieniądza - stopy procentowe; drogi pieniądz - mały popyt.
Banki zarabiają na obligacjach.
powinna być ograniczona kontrola płac i cen. wiele krajów ma place minimalna.
dobra niezbędne człowiekowi (energia, woda. mieszkanie, kanalizacja, oczyszczanie miasta) -kontroluje się ceny.
kursy walutowe.
cła, subsydia, ograniczenia ilościowe.