121912

Spreding dna oceanu:

-    rozsuwanie płyt litosfery - powstawanie nowego dna oceanicznego

-    wydostająca się na powierzchnię lawa powoduje dalsze rozsuwanie się płyt

-    w trakcie ekspansji doliny dryftowej wypełnia się ona wodą - tworzy się morze

-    rocznie powstaje około 17km² nowej skorupy oceanicznej

Strefy subriukcji

Strefa Benioffa strefa obejmująca występowanie głębokich ognisk trzęsień ziemi.

Granice zbieżne - płyty poruszają się ku sobie - jedna z nich pogrąża się wówczas pod drugą w głąb Ziemi, gdzie ulega pochłonięciu w górnym płaszczu, a produkty powstałe podczas jej stopienia są źródłem wulkanizmu na powierzchni górnej płyty, tworząc tzw. luk magmowy.

3 typy zbieżności:

-    litosfera oceaniczna z kontynentalną

-    litosfera oceaniczna z oceaniczną

-    litosfera kontynentalna z kontynentalną

Litosfera oceaniczna z kontynentalną:

-    gdy oceaniczna litosfera zanurza się pod kontynentalną, a po roztopieniu w górnym płaszczu

dostarcza materiału dla wulkanizmu.........

Litosfera oceaniczna z oceaniczną:

-    gdy jedna płyta litosfery oceanicznej zanurza się pod drugą, też oceaniczną i na górnej płycie tworzy się luk magmowy wyspowy, złożony gównie z wulkanów bazaltowych tworzących zwykle wyspy.

Litosfera kontynentalna z kontynentalną:

-    taka „kolizja” zwykle kończy subdukcję, gdyż sztywna i lekka litosfera kontynentalna na większą skalę na ogół jej nie ulega i powstają wtedy góry o budowie fałdowo-płaszczowinowej, a cały obszar podlega wypiętrzeniu izostatycznemu na skutek znacznego wzrostu grubości litosfery kontynentalnej np.: Himalaje.

Granice przesuwcze - występują, gdy ruch dwóch płyt zachodzi równolegle do granicy miedzy nimi. W tym przypadku litosfera nie jest ani tworzona, ani pochłaniania. Takimi granicami są uskoki transformacyjne przecinające grzbiety śródoceaniczne np.: uskok San Andreas.

Plamy gorąca:

-    transport gorącej materii płaszcza w pobliże powierzchni odbywa się nie tylko dzięki prądom konwekcyjnym pod strefami ryftów. Przypuszcza się, że istnieją też ogromne „kominy” gorącej i lekkiej materii majce swój początek aż na granicy płaszcza z jądrem, a sięgające przez cały płaszcz do atmosfery. Są to, tzw. pióropusze płaszcza - mają one średnicę do kilkuset kilometrów.

-    palmy gorąca występują na granicy płyt i wewnątrz nich, zarówno pod litosfer oceaniczną, jaki i kontynentalną. Są dość stabilne, a więc to płyty litosfer przesuwają się nam nimi. Powoduje to obserwowane czasami przemieszczanie się przejawów wulkanizmu, a nawet pozwala stwierdzić zmianę kierunku ruchu płyty.

2