Wysoka rzetelność oznacza, ze w poszczególnych pomiarach uzyskuje się zbliżone wartości badanej zmiennej, lecz nie musi to oznaczać znalezienia jej prawdziwego poziomu.
Z kolei wysoka trafność pociąga za sobą równomierne odchylanie się poszczególnych pomiarów od prawdziwej wartości.
A zatem, wysoka rzetelność nie gwarantuje trafności pomiaru, lecz jeśli jest ona niska, to niska musi być także jego trafność.
Współczynnik rzetelności
Uzyskaną wartość pomiaru określonej zmiennej można zapisać jako:
Zakładając, że błędy pomiaru są losowe i nie są skorelowane z prawdziwymi wartościami zmiennej oraz wartość oczekiwana błędów pomiaru wynosi zero, to wtedy zachodzi równość:
S2(Xj) = S2(Xp)+S2(ej)
Oznacza ona, że im bardziej niedokładny pomiar, tym większa wariancja wartości pomiaru, najprostszy współczynnik rzetelności można więc zbudować jako stosunek:
Który mówi o tym, jaka część w wariancji prawdziwej wartości badanej zmiennej stanowi wariancja pomiaru.
Najczęściej wykorzystywanym współczynnikiem rzetelności jest jednak a-Cronbacha. Cronbach (1951) zaproponował jego postać jako wynik próby uogólnienia wzoru nr 20 Kudera-Richardsona dla skali sumarycznej, której pozycje mogą być mierzone na dowolnej skali porządkowej:
a = k-l[l S*(xs)
Informuje on o tym, jaką część wariancji skali sumarycznej stanowi wariancja prawdziwej wartości tej skali Wartość 0 oznacza ze poszczególne pozycje skali nie mierzą prawdziwego wyniku, lecz tylko generują Wad losowy.
W badaniach marketingowych rzetelność stosowanych narzędzi pomiarowych (kwestionariuszy ankiet) powinna przekraczać 0,7.
Należy pamiętać, że wartość współczynnika rzetelności a Cronbacha zależy od liczby składowych skali sumarycznej. Im większa wartość parametru k, tym wyższa rzetelność skali. Oznacza to, że niemożliwe staje się porównywanie rzetelności narzędzi pomiarowych o różnej długości.