125634

PERIODYZACJA USTROJU PAŃSTWA RZYMSKIEGO W ROZWOJU RZYMSKIM

W dziejach państwa rzymskiego możemy wyróżnić 4 główne okresy ustrojowe

1.    Okres rządów królówkrólewski 753r p.n.e do 509r p.n.a(wypędzenie ostatniego króla)

-    władzę sprawował król/rex, który był wspierany przez senat - organ doradczy

-    funkcjonowały zgromadzenia ludowe - komicja 753-509r p. n.e.

2.    Okres republiki 509r p.n.e. do 27r p.n.e.

-    władza wykonawcza - 2 konsulów, urzędnicy magistratu oraz senat Senat:

■ najważniejsze sprawy państwa

-    pozycja, autorytet, miejsce w państwie stale wzrastał

-    funkcje ustawodawcze - komicja - zgromadzenie ludowe (wybór magistratu)

3.    Okres pryncypatu 27r p.n.e. do 284r n.e

-    stanowił połączenie w jednej osobie nazwanego princeps. Stanowił jednego z najważniejszego urzędu

-    dzieli władzę z senatem (rola senatu malała)

-    senat organem doradczym

-    wzmacniał swoją pozycję jednow4adcy i cesarza

4.    Okres dominatu 284r n.e do 476r n.e

-    na czele państwa stał cesarz jako absolutny władca

-    administracja zarządzana przez cesarskich urzędników i była zbiurokratyzowana

Actio, nis(plur. actio nes) - działanie, czynność procesowa/ skarga sądowa, powództwo; czynność procesowa, za pomocą której powód {actor) wszczynał przeciw pozwanemu (reiLs) proces oraz zmierzał do realizacji swy:h roszczeń. Było synonimem prawa podmiotowego (roszczenia chronionego skargą).

Nasciturus - dziecko poczęte, ale jeszcze nie urodzone. W prawie rzymskim wjego przypadku stosowano fikcję prawną, według której miał warunkową zdolność prawną, tzn. mógł być podmiotem praw/ i obowiązków, jednocześnie sam nie mogąc dokonywać czynności praw/nych. To wszystko jednakże pod warunkiem, że urodził się żywy Ochrona dziecka poczętego a nienarodzonego miała i ma zastosowanie główoue w prawie spadkowym, gdzie dziecko takie może dziedziczyć

Iniuria - bezprawie, niesprawaedliwoś:, krzywda, zniewaga, zniesławienie, naruszenie nietykalności cielesnej. W dawnym pranie rzymskimi, mata 2 znaczenia: szersze — bezprawie, oraz węższe —zniewaga; szersze znaczenie dotyczyło bezprawnego działania stanowiącego wykroczenie poza sferę dozwoloną i chronioną przez praw (his), które uprawniało poszkodowanego cło użycia pomocy własnej lub do odw/ołarua się do odpowiedniej sankcji ustalonej przez państwo; w węższym znaczeniu było to przestępstwo prawa prywatnego (delikt), polegające na naruszeniu nietykalności fiz. człowieka albo jego godności przez obrazę słowną lub zniesławienie

Infamia - niesława; haniebny czyn, przynoszący niesławę; umniejszenie czci obywatelskiej. kara pozbawienia czci w średniowieczu kara pozbawienia ochrony prawnej osoby i jej majątku, przejęta z prawa rzym.; w Polsce tzw. kara na czci, w/ stosunku do szlachty, kara infamii groziła za najcięższe przestępstwa,