otrzymać dotacje celowe albo jednostka może zgodzi się aby część tej nadwyżki pozostała do wykorzystania w zakładzie budżetowym
Zakład budżetowy w porównaniu z jednostką budżetową. Uznaje się za pewną formę komercjalizacji działalności. Zakład posiada większą samodzielność, nie posiada osobowości prawnej ale należy do tzw. Osób ułomnych co oznacza że choć nie posiada osobowości prawnej ale działa w oparciu o upoważnienie, pełnomocnictwo organu założycielskiego może działać. Przedsiębiorstwa, które przynoszą dochody mogą działać w formie zakładu budżetowego np. zarząd budynkami, zakład oczyszczania miasta- wywóz śmieci,, komunikacja miejska.
Zakład budżetowy był do połowy' lat 90 tych jedną z najczęściej przyjmowanych fonn dla działalności samorządu. Wyznaczono na 1997r. określenie się samorządu, w jakiej formie ma prowadzić działalność .najczęściej przyjmowały fonnę zakładu budżetowego tj. znaczne uzależnienie tej jednostki od organu założycielskiego Zakład ma odrębny budżet od jednostki założycielskiej o własne odrębne organy zaiządzające.
Irme formy w jakich może być prowadzona działalność gospodarcza to też spółki prawa handlowego oraz różne umowy cywilno - prawne.
Rodzaje spółek prawa handlowego to :
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółka akcyjna
Jeżeli jednostka samorządu terytorialnego przyjmowała formę spółki, to były to spółki w których 100 % udziału było własnością organu założycielskiego jednostki samorządu terytorialnego, tak jak spółki państwa Spółka posiada osobowość prawną, odrębne organy rządowre Jest to przedsiębiorstwo., które w obrocie działa samodzielnie Motywem zakładania spółek jest przygotowanie przedsiębiorstwa do prywatyzacji /gdzie można przeprowadzić prywatyzację stopniowo sprzedając część udziału/, dzisiaj bar dzo popularna forma organizacyjno - prawna.
Czym różni się spółka akcyjna od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ?
Podstawową różnicą jest różny cel tworzenia tych spółek Spółka z o.o. tworzona jest w celu gospodarczym, a spółka akcyjna - cel dowolny, jest tu wy magany większy kapitał akcyjny niż przy kapitale zakładowym spółki z o.o. Spółka akcyjna ma nieograniczoną możliwość zbywania akcji, a także nie ma osobistego, bezpośredniego nadzoru akcjonariusza Jakie są podobieństwa spółki z o.o. i spółki akcyjnej, obie posiadają osobowość prawną, mają obowiązek rejestracji w sądzie rejestrowym, obowiązek wniesienia kapitału jako udział/ kapitału akcyjnego/, odpowiedzialność ograniczona do wysokości udziału, szereg zadari komunalnych, może być prowadzona na zasadzie przedsiębiorstwa publiczno -pranego, które może pizybierać różne formy tj. :
- komercjalizacja wykonywanych usług
- kontraktacja usług
- kontrakty menadżerskie,
- urnowy' dzierżawy koncesjonowanie
- prywatyzacja usług czyli wprowadzenie własności prywatnej
Na czym polega komcrcializacia to przekształcenie np jednostki budżetowej w zakład budżetowy, komercjalizacja polega na przyznaniu zakładowi własnej autonomii, własnego budżetu, własnych reguł działania, postępowania. Komercjalizacja wykonywanych usług , to przekształcenie jednostki budżetowej w podmiot prawa handlowego - spółkę, poprzez oddzielenie czynności wykonywanych od czynności zarządczych.
Kontraktacja usług czyli przekazywanie innym podmiotom na zasadzie zawartych z jednostką samorządową pewnych kontraktów na zasadach zawieranych umów, takie kontrakty są zawierane po wygraniu przez podmiot prywatny przetargu . wprowadzenie konkurencji