Pierwszą reprezentowali min. Park i Burgess, którzy większy nacisk kładli na czynniki ekologiczne /środowisko fizyczne/ - zmiany sposobu mieszkania, zwiększenie się gęstości zaludnienia, ekspansja przemysłu, słowem to wszystko co charakteryzuje sytuację człowieka we współczesnym mieście.
Druga orientacja ekologu wykształciła się wówczas gdy zaczęto kłaść mniejszy nadsk na kryminogenność samego procesu rozwojowego miasta /organizmu/, a większy na elementy kulturowe /środowisko społeczne/.
Znamienna jest pod tym względem ewolucja poglądów Shawa, któiy uwzględniał elementy obydwu orientacji. Z jednej bowiem strony twierdził, że przestępczość nieletnich jest ściśle związana ze zjawiskami zachodzącymi w procesie rozwoju miasta, a z drugiej zaś strony przyczyn przestępczości w dzielnicach przejściowych upatrywał w osłabieniu kontroli społecznej, wynikającym z inwazji biznesu i przemysłu na te tereny.
Pojęciem kluczowym stosowanym do interpretacji rezultatów analiz ekologicznych było pojęcie dezorganizacja społeczna, tzn. Tradycyjne formy zachowania zanikają, nieformalna kontrola społeczna na obszarach zdezorganizowanych słabnie, a to powoduje wzrost podatności na dewiacyjne wzory postępowania, zachowania przestępcze nie tylko są tolerowane ale zaczynają być nawet aprobowane.
Pod wpływem wyników badań ekologicznych prowadzonych w innych miastach, Shaw skłaniał się coraz bardziej ku wyjaśnieniu w kategoriach transmisji kulturowej, tzn. Postawy i nawyki jednostki kształtowane będą w stopniu odpowiadającym zakresowi uczestnictwa w grupie o danym cliarakterze i identyfikacji z nią.
Dzieci żyjące w dzielnicach przestępczych w większym stopniu narażone są oddziaływanie różnorodnych, sprzecznych standardów i form zachowania niż na oddziaływanie jakiegoś jednego, spójnego i konformistycznego wzoru. Jednostka może znać system działalności konfonnistycznej i podlegać jego oddziaływaniu, może znać system działalności przestępczej i podlegać jego oddziaływaniu, może również znać i podlegać wpływom obydwu systemów.
Fakt utrzymywania się wysokiego poziomu przestępczości na nie zmienionym poziomie przez kilkadziesiąt lat Shaw i McKay interpretowali także w kategoriach transmisji kultury, tzn. tradycje przestępcze mogą być i są przekazywane kolejnym generacjom w sposób podobny do sposobu przekazywania języka czy innych wytworów społecznych. Tradycja ta przejawia się na wiele sposobów, jej treść nabiera dla jednostki /dziecka/ znaczenia poprzez zachowanie, gesty i postawy osób z którymi ma ona kontakt. W tym ujęciu ekolodzy nie postrzegali nieletnich przestępców jako osoby antyspołeczne i nieprzystosowane. Wręcz przeciwnie gdyż z punktu widzenia wymagań i oczekiwań środowiska są oni doskonale przystosowani.
Ekologię społeczną krytykowani za skupianie się na problematyce środowiska fizycznego /gęstość zabudowy, przeludnienie, itd./, za to że nie sprecyzowali wyraźnie hipotetycznego kierunku zależności między przestępczością a warunkami ekologicznymi, tzn. nie byli do końca zdecydowani cz to określone czynniki środowiska fizycznego czy raczej dane warunki ekologiczne powodują przestępczość. Wreszcie „wzór chicagowski” nie znajduje potwierdzenia w odmiennych od amerykańskich warunkach społecznych i kulturowych.
Zasługą badaczy chicagowskiej szkoły ekologii społecznej było ustalenie, że raz wykształcone dzielnice przestępcze pozostają siedliskiem przez bardzo długi czas, bez względu na przemiany w składzie ich mieszkańców czy w warunkach środowiska fizycznego.
Badania terytorialnego rozkładu przestępczości i innych form dewiacji są prowadzone nadał, jednak rzadko interpretuje się je w kategoriach czysto ekologicznych.