45121

Racjonalizm metodologiczny - jest to pogląd w teorii poznania głoszący niezależność poznania i wiedzy od doświadczenia zmysłowego, o sposobach zdobywania wiedzy oraz o jej wartości, o której decydują wyłącznie czynniki rozumu.

Empiryzm metodologiczny - pogląd w teorii poznania zakładający, że doświadczenie zmysłowe jest podstawowym sposobem zdobywania wiedzy. Empiryści nie kwestionują roli rozumu w poznaniu, jednak negują możliwość zdobywania wiedzy wyłącznie na podstawie aktów myślowych.

Irracjonalizm - negacja racjonalizmu i empiryzmu.

Intuicjonizm - intuicja jest narzędziem poznawczym, najdoskonalszym.

Iluminizm - poznanie na drodze oświecenia umysłu przez Boga.

Aksjologia - jest to nauka o wartościach moralnych, etycznych, estetycznych, poznawczych.

Wartość - to wszystko co jest dla nas cenne lub co czyni to coś cennym.

Dziedziny, do których wartość się odnosi:

estetyczne

etyczne

poznawcze

ogólno-kulturowe

religijne

Etyka - to nauka o moralności. Wyróżnia się trzy działy:

opisowa (badanie moralności historycznej, psychologicznej, socjologicznej) normatywna (bada czym jest dobro najwyższe) metaetyka (filozofia moralna, logika etyki)

Estetyka - nauka o pięknie, teoria sztuki. Dwa działy:

teoretyczna (teoria wartości estetycznych, dzieł sztuki, piękna natury, przeżycia i oceny estetycznej, twórczości artystycznej)

stosowana (estetyka życia i działania, pedagogika i dydaktyka estetyczna)

Filozofia - dziedzina rozważań na temat istoty bytu ( ontologia ). źródeł ludzkiego poznania (teoria poznania ). sensu życia ( etyka ). Tradycyjnie dzieli się na ontologię ( metafizykę ), teorię poznania ( epistemologię ), etykę, estetykę, logikę. Myślenie filozoficzne próbuje odpowiedzieć na najbardziej fundamentalne pytania jakie człowiek może sobie postawić. Podział filozofii na trzy działy ( epistemologię, ontologię i aksjologię ). Ustalili go w IV w. greccy uczeni z Akademii Platońskiej. Okresy filozofii - okres filozofii przyrody, okres filozofii humanistycznej, okres filozofii klasycznej, przypadający na IV w. p.n.e. Po okresie klasycznym zaczął się okres poklasyczny ( III w. p.n.e.). W tym okresie filozofowie grupowali się w szkołach i walczyli ze sobą o teorie filozoficzne. Filozofia starożytna w tym ostatnim okresie więcej jeszcze niż zagadnieniami etycznymi zajęła się problemami religijnymi. Okresy filozofii starożytnej :

okres powstania filozofii, w którym miała prawie wyłącznie kosmologiczny charakter (VI - V w. p.n.e.)

okres oświecenia starożytnego, w którym przeważała filozofia o charakterze humanistycznym (V w. p.n.e.)

okres systemów starożytnych (IV w. p.n.e.), następujący bezpośrednio po okresie oświecenia i ściśle z nim związany, miał najrozleglejszy zakres zagadnień, uchodzi za klasyczny szczytowy okres filozofii starożytnej.

okres szkół starożytnych, w którym uprzywilejowane miejsce zajęły zagadnienia etyczne (III -1 w. p.ae.)

okres synkretyczny o charakterze religijnym (I w. p.n.e. - V w. n.e.)