John Locke (1632 - 1704)
angielski myśliciel, filozof, lekarz, politolog i naukowiec, ojciec empiryzmu i podstawowych zasad teoretycznych demokracji istnieje ogólna wiedza wrodzona
zasady abstrakcyjne poprzedzają wiedzę konkretną i ją umożliwiają nie ma żadnych wrodzonych zasad ani idei, wszystkie są one przez człowieka nabyte
umysł człowieka w chwili narodzin jest czystą kartą, którą dopiero życie
zapisuje swoimi znakami
idee pochodzą i powstają z doświadczenia
na doświadczeniu oparta jest cala nasza wiedza i z niego się wywodzi: doświadczenie zewnętrzne - skierowane na rzeczywistość świata, spostrzeżeń dostarczają nam zmysły doświadczenie wewnętrzne - jego efektem są refleksje świat przedmiotów fizycznych poznajemy nie bezpośrednio, lecz pośrednio, poprzez idee, które w naszym umyśle są przedstawicielami owych przedmiotów
idee proste - pojawiają się niezależnie od naszej woli, umysł przyjmuje je biernie i nie może ich modyfikować
idee złożone - umysł je tworzy, łącząc na rozmaite sposoby idee proste,
nie wychodząc jednak poza ich obszar
wiedza jest ograniczona
doświadczenie nie odsłania natury substancji
dzięki wiedzy możemy jednak organizować nasze praktyczne życie
stan natury - stan wolności w działaniu oraz rozporządzaniu swymi
majątkami i osobami
nie istnieje konieczne przyporządkowanie ludzi człowiek podlega tylko Bogu prymat naturalnych uprawnień jednostki społeczeństwo nie jest tworem sztucznym
natura sprawiła, że ludzie nie potrafią i nie chcą żyć polegając wyłącznie na sobie
decydują o tym potrzeby, a nie umowa
umowa tworzy dopiero społeczeństwo polityczne
człowiek jest istotą rozumną i dzięki temu może dobrze współdziałać z
innymi
każdego obowiązuje prawo natury
stan wolności wiąże się z kategorią racjonalnej konieczności - z wolnością mamy do czynienia tam, gdzie pojawiają się reguły wykluczające dowolność