Sposób, powstanie i przebieg absencji w szkole może być różny, powodowany różnymi przyczynami. Jedną z przyczyn absencji może być np. „brak poczucia bezpieczeństwa w szkole”, wynikający też z różnych przyczyn. Jak podaje K. Kuberska-Gaca (1986, s 20), brak osiągnięć w nauce wyzwala mechanizmy obronne, uczniowie nie mogąc sprostać stawianym im wymaganiom często pozostają w domu z powodu symulowanego złego samopoczucia, zwalniają się z lekcji pod różnymi pozorami.... Po wyczerpaniu się już niemal wszystkich możliwości postawieni zostają przed ostatecznym wyjściem, którym jest ucieczka ze szkoły, czyli „ wagary ”.
Wagary, wg K. Kuberskiej-Gaca, są formą spędzania czasu w sposób niekontrolowany i niezorganizowany. Zadaniem szkoły jest między innymi zdiagnozowanie tego stanu rzeczy i zastosowanie różnych środków zaradczych w zależności od sytuacji, np. ściślejsze nawiązania współpracy z domem ucznia, zastosowanie środków dyscyplinujących na terenie szkoły, skierowaniu ucznia na badania psychologiczne. Inną przyczyną zagrożenia absencją wg K. Kuberskiej-Gaca (1986, s 21), mogą być różne powstające grupy uczniów, w których wyłaniają się jednostki dążące do przewodzenia. Stosunki panujące w tych grupach stwarzają konflikty, izolację niektórych uczniów oraz wycofanie się z grupy. Im większy wpływ u dorastającej młodzieży mają stosunki konfliktowe w grupie, tym częściej mogą one stać się czynnikiem powodującym niedostosowanie społeczne w szkole. Przejawem tego może być niska frekwencja na lekcjach, duża liczba uczniów opóźnionych, narastające trudności wychowawcze, komplikująca się współpraca ze środowiskiem rodzinnym.
Powyższe przykłady są tylko jednymi z wielu przyczyn absencji uczniów, przyczynami, mogącymi stwarzać zagrożenia niedostosowania społecznego w szkole. Oprócz tej grupy przyczyn istnieją jeszcze oczywiście przyczyny wynikające z tzw. życiowych sytuacji ucznia, np. choroba, szczególna sytuacja rodzinna, czy też osobista ucznia. Ta grupa przyczyn absencji będzie zaliczana do absencji usprawiedliwionej. Niemniej zarówno absencja nieusprawiedliwiona, jak i absencja usprawiedliwiona wpływają bezpośrednio na poziom frekwencji uczniów w szkole.
3. Przedmiot, cel, problem badawczy oraz
problematyka opracowania.
Podstawę niniejszego opracowania stanowią badania własne autorów. Przedmiotem badań były czynniki wpływające na frekwencję uczniów w szkole ponadpodstawowej.
Celem niniejszego opracowania jest orientacja w głównych czynnikach wpływających na frekwencję uczniów w szkole oraz orientacja w poglądach uczniów na frekwencję dla lepszego skonkretyzowania postaw nauczycieli wobec problemu właściwej frekwencji ucznia w szkole.
W związku z przyjętym celem i przedmiotem badań sformułowaliśmy następujący problem badawczy:
Jakie sa czynniki mające wpływ na frekwencje uczniów w szkole?
Natomiast problematykę opracowania stanowią następujące pytania:
1. Czy miejsce zamieszkania ucznia (wieś, miasto) wpływa na frekwencję ucznia w szkole?
2. Czy są różnice w zakresie frekwencji dziewcząt i chłopców?
3. Czy tylko choroba ucznia jest głównym powodem opuszczania lekcji?