45778

Pytania sprawdzające

1.    Wyjaśnij pojęcie budżetu i podstawowe składniki struktury wpływów i wydatków budżetowych

Budżetem nazywamy zestawienie wszystkich dochodów i wydatków niezależnie od szczebla struktury polityczno-administracyjnej państwa.

Podmiotem budżetu centralnego jest rząd, który sporządza plan (preliminarz budżetowy) i przedstawia go do zatwierdzenia parlamentowi. Po zatwierdzeniu planu skarb państwa lub ministerstwo finansów stają się wykonawcami budżetu, tzn. realizują wszystkie zaplanowane wpływy i wydatki.

Budżet państw a jest zestawieniem dochodów i wydatków na różne cek publiczne.

Ilustruje on, jakie dobra i usługi rząd chce kupić wdanym roku, jakich chce dokonać płatności transferowy: h i jak chce za to zapłacić.

Głównym źródłem wpływów, czyli dochodu fiskalnego, są podatki bezpośrednie od zysków przedsiębiorstw, podatki bezpośrednie od indywidualnych dochodów obywateli oraz podatki pośrednie płacone w cenie nabywanych towarów.

Głównymi pozycjami wydatków budżetu są nakłady na obronę narodową oświatę, kulturę, służbę zdrowia itp., wypłaty z funduszy ubezpieczeń społecznych (emerytury pracowników państwowych, zasiłki dla bezrobotnych i inne) oraz odsetki płacone od długu wewnętrznego i zadłużenia zewnętrznego.

2.    Wyjaśnij przyczyny deficytu i nadwyżki budżetowej.

Dochódfiskalny    ■

R    NADWYŻKA

Wyditłc i c>U'lz tfu

DEFICYT

-►

Dochód narodowy

Powyższy wykres ilustruje stan równowagi i nierównowagi (nadwyżka, deficyt) budżetu państwa.

W punkcie „R" zachowana jest równowaga budżetowa, czyli wydatki budżetu nie przekroczyły poziomu wpływów budżetowych. Poniżej poziomu dochodu występuje deficyt, gdyż łączna suma wydatków przewryzsza łączną sumę wpływów. Przy wyższym dochodzie narodowym pojawia się nadw yżka wpływów nad wydatkami budżetu.

Nadwyżka jest zjawiskiem bardzo rzadkim, natomiast w przeważającej większości krajów występuje zjawisko deficytu budżetowego. Deficyt może wynikać z nadmiernych