45851

Nie mamy pełnego obrazu stojących do dyspozycji całego społeczeństwa zasobów. Wiemy tylko, że w badanym okresie rodzina chłopska dysponowała na początku okresu 2 kwintalami ziarna, które przeznaczyła na zasiew, ponadto miała do dyspozycji 10 hektarów ziemi oraz 200 dni roboczych. Z zasobów tych rodzina wytworzyła 20 kwintali zboża. Nie wiemy ile wynosiły zasoby, których użyto do wytworzenia innych poza zbożem dóbr , 5 par ubrań, 10 kg soli oraz 10 par butów. Wiedza ta jest pożyteczna, ale na obecnym etapie naszej analizy nie jest nam konieczna, aby prawidłowo odpowiedzieć na pytanie, co zostało w gospodarce wytworzone? Z zmieszczonej tabeli wynik ,że wytworzono:20 q zboża, 10 kg soli, 25 ubrań iio par butów.

Opowiadając na pytanie jak?, musimy się ograniczyć tylko do produkcji zboża .Nie wiemy w jaki sposób wyprodukowano sól, buty czy ubrania. Wiemy natomiast, że do produkcji zboża rodzina chłopska użyła 2 q zboża, 10 ha ziemi oraz 200 dni roboczych.

Odpowiadając z kolei na pytanie, dla kogo przeznaczone były wytwarzane dobra i usługi ograniczymy się do odpowiedzi na pytanie - co stało się z wytworzonym przez rodzinę chłopską zbożem? Z tabeli wynika, że z wytworzonych 20 kwintali 10 kwintali, czyli 50 % rodzina zatrzymała dla siebie zaś resztą podzieliła się z panem feudalnym, który otrzymał, 8 q czyli 40%, oraz z księdzem, który dostał, 2 q czyli 10 % całej wytworzonej przez rodzinę produkcji'

Przedstawione powyżej wyniki wskazują, że w naszej uproszczonej gospodarce, (podobnie rzecz miałaby się w każdej innej bardziej skomplikowanej), doszło do zasadniczych rozstrzygnięć - co?, jak? i dla kogo? Ekonomia nie może ograniczać się li tylko do opisów. Ekonomię interesuje nie tylko, co się stało, ale również, a może przede wszystkim, dlaczego w gospodarce ukształtowały się takie a nie inne wielkości oraz w jaki sposób doszło do takich a nie innych ustaleń?

Aby ekonomia mogła sprostać temu wyzwaniu musi umieć w pozornym chaosie zdarzeń gospodarczych wykryć występujące w nich regularności i prawidłowości poznać rządzące nimi prawa przedstawić ich mechanizmy i skutki.

Pierwszym krokiem w tym kierunku będzie dokładniejsze przyjrzenie się procesom ekonomicznym

Procesy gospodarcze

Każde społeczeństwo w celu zaspokojenia potrzeb swoich członków wytwarza przy pomocy stojących do jego dyspozycji czynników wytwórczych dobra i usługi, wymienia między sobą efekty swojej pracy, dzieli miedzy swoich członków to, co zostało wytworzone i wreszcie, wytworzone dobra i usługi zużywa zaspakajając swoje potrzeby.

Poznanie bardzo różnorodnych przejawów aktywności ekonomicznej ludzi oraz ich skutków stanie się łatwiejsze, jeżeli każdą z nich zakwalifikujemy do jednego z czterech typów tej działalności:

❖    produkcji,

❖    podziału

❖    wymiany

❖    konsumpcji

2