46270

2

7. Spór o przedmiot nauki o stosunkach międzynarodowych zakres przestrzenny.

Zasadnicze pytanie: Gdzie odbywają się SM. w jakiej przestrzeni, na jakim terytorium? Spór: stosunki bilateralna czy mu bilateralne? Stosunki regionalne czy globalne?

8. Spór o przedmiot nauki o stosunkach międzynarodowych - zakres czasowy.

Zasadnicze pytanie: od kiedy istnieją SM w określonym rozumieniu tego terminu (przednowożytnym i nowożytnym)? Spór: czy SM istnieją od kongresu wiedeńskiego (1648). kiedy to w Europie powstał system suwerennych i świeckich paiistw. czy cd. początku istnienia zorganizowanych podmiotów politycznych (paiistw)?

9. Spór o istotę nauki o stosunkach międzynarodowych.

Zasadnicze pytanie: co jest najważniejsze w SM oraz w badaniu rzeczywistości międzynarodowej? Trzy istotne płaszczyzny tego sporu:

-    dziedzina i treść relacji między zorganizowanymi grupami interesów wykraczającymi swym zasięgiem działania poza granice państwa - wymiar przedmiotowy (stosunki polityczne, ekonomiczne, kulturalne itd).

-    charakter i forma stosunków między podmiotami sceny międzynarodowej - wymiar podmiotowy (stosunki bilateralne i mu bilateralne, pokojowe i wrogie, parmerskie i hegemoniczne).

-    kompleksowość zdarzeń i procesów (podejście dość ogóbie i nieostre).

O odrębności dyscypliny o nazwie „SM" od innych nauk zajmujących się podobnym przedmiotem badania ostatecznie zdaje się przesądzać jej interdyscyplinarny charakter i dążenie do kompleksowego opisu zjawisk i procesów o charakterze międzynarodowym.

10. Stosunki nuędzynarodowe, jako rzeczywistość społeczna (definicja).

Nurt realistyczny (podejście redukcjonistyczne): SM obejmują relacje międzypaństwowe - stosunki między suwerennymi podmiotami politycznymi, oraz wyłącznie działania celowe i zorganizowane.

Nurt liberalny (podejście holistyczne!: SM obejmują relacje wszelkich podmiotów wykraczających w swym działaniu poza granice państwowe, oraz wszelkie działania: celowe i przypadkowe, zorganizowane i niezorganizowane.

11. Stosunki międzynarodowe, jako dyscyplina naukowa (definicja).

SM należą do grupy (kategorii) nauk humanistycznych, jest to nauka interdyscyplinarna (korzysta, bowiem m.in. z historii stosunków międzynarodowych, zwłaszcza z historii dyplomacji, prawa międzynarodowego publicznego i prywatnego oraz prawa konstynicyjnego, geografii politycznej, socjologii, psychologii oraz politologii).

IZ Funkcje nauki o stosunkach międzynarodowych.

-    opisowa (deskryptywna. faktograficzna) - podstawowe pytania: Jak było? Jak jest?, cel: rzetelny i dokładny opis rzeczywistości.

-    wyjaśniająca (diagnostyczna, eksplanacyjna) - podstawowe pytania:, Dlaczego? Po co? Z jakiej przyczyny? Dlaczego takie, a nie inne właściwości?, cel: wyjaśnianie przyczyn i uwarunkowań zjawisk i procesów międzynarodowych.

-    przewidująca (prognostyczna) - podstawowe pytania: Jak będzie? Kiedy nastąpi?, cel: poznanie możliwych wariantów rozwoju zjawisk i procesów w przyszłości.

-    instrumentalna (prakseologiczna) - podstawowe pytania: Jakie działania podjąć? Jaką objąć strategię?, cel: dostarczenie wiedzy jako instrumentu działania w polityce międzynarodowej.

13. Przyczyny konfliktów zbrojnych wg Tukidydesa

- zasadnicza: nierównowaga mocy: wzrost potęgi jednego państwa skutkuje obawami pozostałych, które są gotowe do walki w celu przywróceiua równowagi politycznej i militarnej (prekursor ideologii balance of Power, przyjętej w Europie w XVII w.).