124489

wysokość nakładów. O istnieniu tytułów o charakterze ogólnokrajowym będzie można mówić dopiero w latach 30.

Po 1918 roku centrum wydawnicze stanowiła Warszawa, gdzie na początku lat 20.ukazywała się blisko połowa wydawanych w Polsce tytułów. Dużymi ośrodkami, lecz znacznie ustępującymi stolicy, było województwo poznańskie, następnie lwowskie, krakowskie i łódzkie, w których dominowały stolice województw.

Pamiętając o wszystkich czynnikach, zarówno tych działających na rzecz prasy, jak i przysparzających jej trudności, można powiedzieć, że po roku 1918 uległa ona daleko idącym zmianom. Było to spowodowane zwiększającym się mimo wszystko czytelnictwem, wzrostem nakładów i liczby tytułów.

GEOGRAFIA PRASY W OKRESIE II RZECZYPOSPOLITEJ

Aby można było mówić o pojęciu geografii prasy w Polsce, należy wyjaśnić pojęcie geografii wydawniczej. Pojęciem tym obejmujemy zarówno repartycję tytułów między poszczególne regiony kraju jak i wskazanie roli większych ośrodków wydawniczych. Oficjalnie, szczegółowe dane statystyczne rozpoczęły się od 1922 roku i kontynuowane były do 1935 roku.

Stan ilościowy pism w kolejnych latach z tego okresu wzrasta, niezależnie od województwa czy stolicy. Zauważamy wyraźną różnicę pomiędzy stanem z roku 1919 a z roku 1935. najwięcej pism w tym okresie ukazywało się w stolicy i w województwach centralnych, natomiast najmniej pism ukazywało się województwach wschodnich, czyli tam gdzie był największy problem w zacofaniu cywilizacyjnym.

Największe tempo wzrostu wykazują województwa wschodnie, najmniejsze zaś województwa centralne, czyli zupełnie odwrotnie niż w poprzedniej tabeli, gdzie to najmniej ukazywało się pism właśnie w województwach wschodnich. Zjawisko to można prosto wytłumaczyć - województwa wschodnie startowały z niskiego poziomu stąd wyraźny skok między 1919 a 1924 rokiem. W tym właśnie okresie województwa centralne przeżywały stagnację. Zestawienie to pokazuje także, że okresem największego przyspieszenia tempa wzrostu dla wszystkich rejonów - poza ziemiami wschodnimi bo te dokonały „skoku” między 1919 a 1924 rokiem - były lata 1924 - 1928. Natomiast lata między 1928 a 1934 to kres kryzysu.

Dopiero rok 1935 był dla prasy polskiej początkiem ożywienia pokryzysowego i powrotu do szybkiego tempa wzrostu charakterystycznego dla lat 1924-1928.

Wobec braku jakichkolwiek danych z lat 1938 i 1939 trudno stwierdzić czy załamanie się tempa wzrostu, które jaskrawo wystąpiło już w 1937, czyli w dwa lata po początku ożywienia, miało charakter przypadkowy czy też w następnych latacłi stagnacja ta utrzymała się. Na podstawie tej tabeli widać również, że najbardziej dynamicznym ośrodkiem wydawniczym była Warszawa, natomiast w województwach wschodnich, które w 1935 wykazywały najwyższe tempo, kryzys przyszedł najszybciej i został najdotkliwiej odczuty.