47956

Idea utworzenia Towarzystw Gimnastycznych wyszła z kręgu młodzieży lwowskiej, głównie studentów Uniwersytetu Jana Kazimierza, ale wprowadzili ją w czyn ludzie starszego pokolenia, często byli żołnierze Powstania Styczniowego.

W okresie kilkunastu lat gniazda sokole powstały we wszystkich większych miastach ówczesnego zaboru austriackiego, a następnie na terenach Polski będących pod zaborami pruskim i rosyjskim.

Gniazda sokole były nie tylko organizatorami zajęć sportowych, ale były również - co było niezwykle ważne dla odbudowy niepodległego bytu narodowego, ośrodkanu krzewienia tradycji narodowych i patriotycznych. Po odzyskaniu niepodległości utworzono w 1919 roku Ogólnopolski Związek Towarzystw Gimnastycznych "Sokół¹' w Polsce, którego pr ezesami byli: mec. Bernard Chrzanowski, lirabia Adam Zamoyski, pik. dypl. Franciszek Arciszewski. Sokolstwo polskie prężnie się rozwinęło zgodnie z lraslem “w zdrowym ciele zdrowy duch”. W latach międzywojennych Sokolstwo rozwinęło silnie swoje struktury, prowadząc pracę patriotyczno-wychowawczą oraz sportową, szczególnie rozwijając gimnastykę.

W szeregach sokolich panowała pełna demokracja, której zewnętrznym objawem było zwracanie się do siebie wyłącznie tytułem druhu lub drulmo.

II wojna światowa przerwała działalność Sokola w całej Polsce.

Dla Niemców legitymacja Sokoła zwłaszcza na terenach wcielonych do Rzeszy była idealną przepustką do obozu koncentracyjnego, a pod okupacją sowiecką zapewiuala wywózkę na Sybir. Dla okupantów Sokół byl symbolem polskości i dlatego był dla nich niebezpieczny.

W latach 1939-1988 sokolstwo polskie w kraju mtalo zakaz legalnej działalności. Po wojnie komuniści i socjaliści rządzący Polską nie pozwalają na legalizację “Sokola”. Toteż przez prawie 50 lat sokoli w Polsce działają w konspiracji.

Nadszedł listopad 1988 r. Komunistyczne rządy miały się ku końcowi. W dziejach Polski rozpoczął się nowy okres. Sokoli przystąpili w następstwie przemran demokratycznych w Polsce, do rejestracji gniazd sokolich w kr aju, oraz swojego związku. Sokolstwo przetrwało w kraju, w latach 1939-1988, chociaż nie posiadało zarejestrowanego swojego Towarzystwa. Zaczęły ożywiać swoją działalność legalną gniazda sokole.

Jako pierwsze w 1989 r. rejestrują się gniazda sokole: 10 stycznia 1989 r.

TG “Sokół” Warszawa-Macierz. 28 lutego 1989 r. TG “Sokół” Inowrocław

14 marca 1989 r. TG “Sokół” Gniewkowo. 22 czerwca 1989 r. TG “Sokół” Bydgoszcz-

Macierz. 6 listopada 1989 r. TG “Sokół” Poznań.

Giuazda sokole prowadzą pracę patriotyczno-sportową. W Poznaniu