48433

władzę, której wykonywanie mo2c prowadzić do wyrządzenia szkody. W systemach prawnych    rożnych państw spotykamy się z rozmaitymi rozwiązaniami

tej kwestii. od    całkowitego wyłączana odpowiedzialności państwa.    aZ do

ujmowania jej bardzo szeroko.

Według przepisów kodeksu    cywilnego    (art. 417-421) państwo odpowiada

za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych. ogólnie rzecz biorąc na    takich samych zasadach jak inne    podmioty prawa, a przede

wszystkim osoby    prawne. według reguł przewidzianych dla danego    rodzaju

odpowicdziabiości.    Przesłanką odp owi cdziabi ości jest zazwyczaj wina    funkcjonariusza.    chyba Ze przepisy przewidują w    danym przypadku odpowie-

dziabiosc na zasadzie ryzyka.    Jest to    odpowiedzialność za własne czyny.

jeZcli funkcjonariusz    jest organan państwa.    hib odpowiedzialność za cudze

czyny, zwłaszcza za czyny podwładnego, jeżeli funkcjonariusz nie jest organan państwa.

Funkcjonariuszami państwowymi,    za których    państwo    ponosi    odpowiedzialność. są pracownicy    organów    władzy. administracji lub    gospodarki

państwowej. a także osoby    działające na zlecenie tych    organów.    osoby

powołane    do pełnienia swych funkcji w    drodze    wyboru    sędziowie, pro

kuratorzy    oraz Żołnierze sił zbrojnych (art.    417    §    2    k.c).    Jest to bardzo

szeroki kraa osób.    Obejmuje    on między innymi    pracowników    państwowych

zatrudnionych    w aparacie    przymusu    (np. funkcjonariusze    policji    i służby

więziennej), w ministerstwach    oraz urzędach wojewódzkich,    w takich    państwowych    instytucjach, jak szkoły. teatry.    kina,    muzea i    inne placówki

kultura bic NalcZą    do niego    posłowie i    radni.    oficerowie.    podoficerowie

i szeregowi, a także osoby, którym powierza się przejściowo wykonywanie pewnych zadań.

Tak szerokie rozumiane    pojęcia funkcjonariusza jest wyrazem    chęci

zapewniana    możliwie pcbięj oclirony interesów    osób poszkodowanych przez

działabiość państwa    w różnych jej    postaciach⁷”. Gdy    szkodę wyrządził

funkcjonariusz państwowej osoby    prawnej (na    przykład    wyższej    uczebii.

przedsiębiorstwa), odpowiedzialność zamiast Skarbu Państwa ponosi ta osoba prawna.

Skarb    Państwa odpowiada za szkodę    wyrządzoną przez    funkcjonariusza

w zasadzie tylko    wtedy, gdy    powstała ona przy    wykonywaniu    czynności

służbowych (np. rewizji), zarówno powierzonych wyraźnie, jak i związanych z pełniona funkcją lub zajmowanym stanowiskian⁷¹. Także samowola funkcjonariusza oraz    popcbiiauc przez    niego na    służbie przestępstwa nie

wykluczają odpowicdziabiości Skarbu Państwa za wyrządzoną    na    tej    drodze

szkodę ^:. Co więcej, państwo może być obowiązane do naprawienia szkody