48435

pomocy (pomocnik). Odpowiedzialność obciąża także osobę. która świadomie skorzystała z wyrządzonej drugiemu szkody⁶*.

Mimo wyrządzenia    szkód)'    sprawca nic ponosi odpowiedzialności dclik-

towej. gdy z uwagi na jego niepoczytalność lub okoliczności wyłączające bezprawność czynu nic można mu przypisać winy. Chodzi tu w szczególności o następujące przypadki.

Z mocy art. 426 k.c. nie ponosi odpowiedzią bios ci za wyrządzoną szkodę małoletni, który nic ukończył lat trzynastu.

Wyłączona jest odpowiedzi abiość osób niepoczytalnych.    czyli takich,

które w chwili dokonania czynu niedozwolonego nic miały należytego rozeznania z powodu choroby psychicznej. niedorozwoju umysłowego lub innego, choćby    przejściowego    zakłóć aiia    czynności    psychicznych    (działanie    Icków,

wysoka gorączka). Wyłączenie odpowiedzialności nic zachodzi. gdy zakłócenie

podobnych środków, ślepota) może spowo-nicpoczy talncj.    gdy na

świadomości jest następstwem użycia    alkoholu hib

W pewnych przypadkach także kalectwo fizyczne (np. dowac traktowanie osoby jako w danych wanmkach przykład z powodu ułcnności nic mogła zachować koniecznej ostrożności.

Nie ponosi odpowiedziahiości za wyrządzoną szkodę osoba. która dopuściła się czynu niedozwolonego działając w obronie    koniecznej,

w stanie wyższej konieczności. albo stosując dozwoloną przez prawo samopomoc.

Istotne znaczenie dla odpowiedzialności sprawcy za czyn niedozwolony ma zgoda osoby pokrzywdzonej na wyrządzane jej szkody. Zgoda taka nic wyłącza odpowiedzialności w sposób gaicrakiy. nie wszystkimi bowian dobrami człowiek może rozporządzać w sposób nieograniczony. np. zdrowiem, całością ciała. życiem. Jeśli jednak zgoda dotyczy dobra znajdującego się w pełnej dyspozycji poszkodowanego. odpowiedzi abiość sprawcy jest wyłą-

zależy    odpowiedziabiośc.

Musi    ona udowodnić

szkodą a    zdarzaiian.

za szkody wyrządzone

Ciężar    udowodnienia    okoliczności.    od    których

spoczywa na osobie dochodzącej naprawienia szkody, szkodę i jej wysokość. związek przyczynowy między które ją wywołało oraz winę sprawcy szkody.

Tak jak za własne czyny odpowiadają osoby prawne działańian swoich organów.