48765

d) efekt spekulacyjny - zjawisko to polega na tym, że wzrostowi ceny może

towarzyszyć wzrost popytu, jeżeli konsumenci będą przewidywali, że w najbliższym czasie ceny będą w^rzrastaly. I odwrotnie, spadkowi ceny może towarzyszyć spadek popytu jeżeli konsumenci będą przewidywać, że w najbliższym czasie ceny nadal będą ulegały obniżeniu.

4)    Ceny dóbr substytucyjnych lub komplementarnych - substytuty np. masło i margaryna. Wzrost ceny dobra x przy niezmiennej cenie dobra y przesunie popyt w kierunku dobra y. dwa dobra są substytutami, gdy zmiana ceny (wzrost lub spadek) na jeden z produktów, przy niezmienionej cenie drugiego przesuwa popyt konsumenta w kierunku dobra tańszego. Komplementarne np. paliwo i auto. Dwa dobra są komplementarne, jeżeli wzrost (spadek) ceny na dane dobro wywołuje spadek (wzrost) popytu na drugie dobro. Wzrost ceny dobra x powoduje spadek popytu na dobro y.

5)    Liczba ludności - ze wzrostem liczby ludności wzrastają rozmiary popytu, przy spadku zmniejszają się,

6)    Przewidywania cen relatywnych - kupujący mogą przewidywać wzrost lub spadek cen na dany produkt (wyprzedzanie w czasie). Antycypacje popytu występują z wielką silą w okresie długotr wałej i silnej inflacji.

8.    Podaż.

Podaż - ilość dóbr oferowane na rynku przez producentów ma rynku.

Prawo podaży rynkowej - wzrost ceny rynkowej produktu prowadzi, ceteris paribus, do wzrostu oferowanych ilości tego produktu Sytuacja taka ma miejsce, ponieważ przy wyższej cenie produkcja staje się bardziej korzystna, co skłania producentów do zwiększenia ilości oferowanych produktów na rynku i z drugiej strony spadek ceny produktu, ceteris paribus, zmniejszenie ilości oferowanych produktów, tzn. produkcja staje się mniej opłacalna ze względu na niższą cenę produktu.

Czynniki pozacenowe wpływające na zmianę podaży:

1)    Ceny czynników- produkcji np energia, transport, place, surowce. Wzrost tych czynników powoduje zmniejszenie podaży i odwrotnie,

2)    Technologia - nowa tecluiologia obniża koszty wytwarzania jednostki produktu, co przy danej cenie rynkowej zwiększa zyskowność produkcji,

3)    Podatki i subsydia- każdy nowy podatek, upływa niekorzystnie na krzywą podaży, powodując ograniczenie ich rozmiarów Subsydia (dopłaty) traktowane są jako elementy zmniejszające koszty, w rezultacie czego rozmiary podaży ulegają wzrostowi,

4)    Przewidywanie cen - wyższa cena w przyszłości powoduje zmniejszenie podaży w teraźniejszości.

5)    Liczba przedsiębiorstw w gałęzi - wzrost liczby przedsiębiorstw w gałęzi zwiększa ilość oferowanych produktów.

9.    Równowaga cenowa.

Równowaga na rynku jest określana przez cenę CE ( polska 3 zł.) w^r punkcie przecięcia się krzywej popytu i krzywej podaży. Przy cenie CE nie występuje ani nadwyżka, ani niedobór.