48809

odpowiedniego wykształcenia; obejmowanie stanowisk kościelnych powinno zależeć od wartości moralnych i intelektualnych kandydatów;

5.    zarzucał szlachcie i magnatom obojętność wobec jedynej wówczas w Polsce świeckiej wyższej uczelni dowodził, że gdyby zdobyła ona odpowiednie fundusze i została zreformowana w duchu potrzeb epoki można by zahamować liczne wyjazdy młodzieży na studia zagraniczne, których był w zasadzie przeciwnikiem;

6.    kształcenie synów szlacheckich za granicą nie przyczynia się zupełnie do rozwoju ani wzbogacania kultury narodowej;

•    krytyka wychowania w kolegiach jezuickich, twierdził, że uczniowie kształcą się tam ze strachu przed karą;

•    Wychowanie moralne i fizyczne.

1.    kładł duży nacisk na wychowanie moralne cliłopców w domach rodzinnych, które powinno kształtować zasady etyczne i zasady harmonijnego współżycia ze społeczeństwem

2.    dla chłopców szlacheckich radził organizować gry i zabawy na wzór różnych zajęć dorosłych; zalecał aby gry dziecięce naśladowały obrady sejmowe czy sejmikowe, w czasie któiych kilkuletni chłopiec miałby okazję zabierać głos i „wotować”;

3.    odpowiedni rozwój ciała ułatwia kształcenie intelektu;

4.    rady dotyczące pielęgnacji niemowlęcia, jego racjonalnego żywienia, odpowiedniej odzieży i troski o rozwój fizyczny, przestrzegał przed zbyt ciepłym ubieraniem dzieci, i krępowanie niestosowną odzieżą ich mchów

5.    ćwiczenia fizyczne od najmłodszych lat;

6.    specjalne szkoły szermiercze dla cliłopców szlacheckich (nauka szermierki, jazdy konnej, strzelania)

•    Program wykształcenia.

1.    systematyczne wykształcenie cliłopców od 7 roku życia

2.    rozwój umysłowy chłopców w wieku szkolnym dzielił na trzy etapy: l)elementarny - 7-141at obejmował elementarną naukę czytania i pisania oraz przedmioty oraz przedmioty wchodzące w skład średniowiecznego trivium, nauczyciele powinni uczyć raczej w trakcie zabawy, niż posługując się metodami formalnymi lekcji;

2) średni - dla młodzieży szlacheckiego pochodzenia, nauka filozofii moralnej, retoryka, poetyka, historia, prawo, języki (liiszpański, włoski)

3)    wyższy - dla synów mieszczańskich,

•    jako pierwszy w Polsce podjął próbę teoretycznego rozważania spraw^r wychowania dziew cząt, przekonywał czytelników o niższości umysłowej kobiet; ponieważ nie przyznawał im zdolności do rozumienia jakiejkolwiek wiedzy, nie radził ich kształcić nawet w zakresie elementarnym; wychowanie dziewcząt sprowadzał do spraw moralnych, a przede wszystkim do tego aby „dziewczęta wstyd i uczciwość panieńską zachowały”; sądził, że wystarczą im zabawy takie jak przędzenie, haftowanie, szycie, i inne zajęcia związane z gospodarstwem domowym.

2