dołączają się wpływy środowiska społecznego. Alkoholizm jako choroba rozwija się w formie ciągu zjawisk praktycznie niedostrzegalnych w krótkich okresach. Jest to choroba z której trudno się wyleczyć.
Picie alkoholu przez nieletnich uważane jest za niebezpieczny już symptom jego wykolejenia. Bywa ono często bezpośrednią przyczyną dokonywania przestępstw, zwłaszcza o charakterze chuligańskim. Z reguły poprzedza je występowanie innych objawów wykolejenia i świadczy o niepokojącym zaawansowaniu tego procesu.
Zatrucie alkoholem niszczy każdy organizm, ale zwłaszcza ten nie w pełni jeszcze rozwinięty, nieodporny. Wpływa na zaliamowanie jego rozwoju, zarówno sfery fizycznej jak i psychicznej. Uniemożliwia ono naukę szkolną, wytrąca nieletniego z normalnego trybu życia, wprowadza w świat zdemoralizowany, często przestępczy i proces wykolejenia następuje wtedy nieuchronnie szybko.
Picie związane jest ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na nowotwory, zwłaszcza jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, żołądka, wątroby, płuc, trzustki i jelita grubego, przy czym ryzyko powstawania nowotworu wzrasta proporcjonalnie do wielkości dziennej dawki alkoholu. Ryzyko zachorowania znacznie wzrasta, gdy piciu towarzyszy palenie tytoniu. Używanie alkoholu stanowi więc przyczynę części zgonów z powodu chorób nowotworowych.
U podstaw alkoholizmu nieletnich stwierdzono występowanie pewnych cech osobowości, które stwarzają duże prawdopodobieństwa rozwoju nałogu alkoholowego. Można je nazwać cechami lyzyka. Do najważniejszych spośród tych cech można zaliczyć:
- te cechy osobowości, które utrudniają adaptację społeczną młodocianego;
- wadliwy społeczny model osób znaczących,
- pozytywna reakcja psychiczna na alkohol w momencie inicjacji picia, zwłaszcza przy współistnieniu dobrej tolerancji somatycznej intoksykacji;
- wczesny wiek inicjacji alkoholowej;
Istnieją dwie grupy młodocianych ludzi o wysokim ryzyku choroby alkoholowej w okresie młodzieńczym. Są to osobnicy:
- którzy doznali organicznego uszkodzenia OUN w okresie wczesnodziecięcym i w związku z tym mają trudności dostosowawcze;
- z nieprawidłowo kształtującą się osobowością pod wpływem działających już od wczesnego dzieciństwa
negatywnych bodźców społecznych. Obie te grupy charakteryzują się niską odpornością na sytuacje stresogenne, objawami niedojrzałości emocjonalnej i obecności negatywnych rodzinnych wzorców związanych z piciem alkoholu lub innego rodzaju patologią rodziny. Opinia ludzi na temat nałogu w dużym stopniu uzależniona jest od środowiska, do którego należą. Ponieważ środowiska te znacznie się różnią, choćby ze względu na czas i miejsce, to nic dziwnego, że temat związany z każdym nałogiem jest kontrowersyjny. Podobnie stosunek do narkomanii zwykle jest bardziej efektem subiektywnych opinii niż znajomością faktów. Narkotyki używane były we wszystkich społecznościach i we wszystkich środowiskach od czasów zamierzchłych. O tym, że jest to zjawisko dopiero współcześnie wysoce społecznie dolegliwe, współcześnie społecznie patologiczne, świadczy jego gwałtowny ilościowy wzrost po II wojnie światowej. W Polsce nadużywano początkowo leków wyłącznie legalnie produkowanych, zarówno odurzających jak i psychotropowych. W kilka lat po II wojnie światowej leki odurzające znane były jako przyczyny uzależnienia przede wszystkim u choiych, którym lekarze z uzasadnionych przyczyn przepisywali te leki. Nadużywanie dla celów nie medycznych dotyczyło rzadko leków odurzających a głównie leków psychotropowych i miało charakter eksperymentalny. Od 1976 r. wystąpił gwałtowny wzrost domowej produkcji środków odurzających: mleczka makowego, makiwary, kompotu, polskiej heroiny. Wzrosło również użycie psychotropowych leków uzależniających: glutetimid, reladom, barbiturany. W 1984 r. zwiększyła się liczba osób palących konopie i zażywających „koktajle" z mieszaniny leków psychotropowych i dysleptycznych. Zanotowano dożylne stosowanie takich koktajli. Rozszerzyło się eksperymentowanie z nie objętymi kontrolą lekami, substancjami i roślinami. Odnotowano również przypadki odurzania się nasionami i częściami łodyg rośliny o nazwie