strona (97)

Padaczka może ujawnić się jako choroba towarzysząca w różnym wieku dziecka. Kontrolowana lekami nie stanowi przeciwwskazania do ćwiczeń.

Objawy kliniczne. W poszczególnych przypadkach różnią się znacznie. Różnych obrazów porażenia istnieje niemal nieskończona liczba. Przyczyną takiej różnorodności jest połączenie czynnika wysokiej organizacji funkcji mózgu i różnorodnego umiejscowienia uszkodzeń.

W tych warunkach podział na różne typy porażeń jest trudny i ^awsze dyskusyjny, tym niemniej dla celów klasyfikacji podaje się podgrupy porażeń, chociaż na ogół nie spełniają one warunku rozłączności.

Pewne objawy poszczególnych typów porażenia mogą występować sukcesywnie w miarę rozwoju oun’.

Mózgowe porażenie dziecięce nie jest jednakże postępujące.

Podział mózgowego porażenia dziecięcego jest następujący:

1. Według kryterium umiejscowienia uszkodzenia w mózgu.

Spastyczność. Porażenie typu piramidowego. Umiejscowienie uszkodzenia w obrębie kory mózgowej. Charakteryzuje się wzmożonym napięciem mięśni, wzmożoną ich pobudliwością i kurczliwością, wygórowaniem odruchów głębokich (nazwą tą określa się odruchy ścięgnowe).

A t e t o z a. Porażenie typu pozapira-midowego. Umiejscowienie uszkodzenia głębokie, w obrębie zwojów podstawowych lub torebki wewnętrznej. Charakteryzuje się spazmami wyprostnymi całego ciała, ruchami mimowolnymi, których obraz jest nieprzewidywalny. Zanikają one w czasie snu, nasilają się przy emocjach. Napięcie mięśni, ich pobudliwość i kurczliwość nie są na ogół stale wzmożone, ani obniżone. Mogą występować zmienne napięcia. Odruchy głębokie mogą być normalne.

A t a k s j a. Umiejscowienie uszkodzenia w obrębie móżdżku lub aparatu przedsionkowego. Charakteryzuje się obniżeniem napięcia mięśni, ich pobudliwości i kurczliwości, obniżeniem reakcji głębokich odruchowych, ogólnym spowolnieniem, obniżeniem orientacji w przestrzeni.

Rzadziej wyodrębnia się:

Sztywność — w skrajnych przypadkach" spastyczności wyprostnej lub zgięciowej, z napięciem mięśni typu „rury ołowianej", z obniżeniem reakcji mięśniowej.

Drżenie — jako skrajną odmianę atetozy z istniejącymi naprzemiennymi skurczami dwóch przeciwnych grup mięśniowych, występującymi stale lub tylko w momentach zamierzenia ruchu.

Przy omawianiu cech porażenia nie omawia się wartości siły mięśni. Wprawdzie do niedawna próbowano ją określać za pomocą testu Lovetta i w przypadkach m.p.dz., jednakże według współczesnych poglądów sprawa siły mięśniowej spada na drugi plan. „Z porażenia mózgu bowiem wynika przede wszystkim utrata ruchów, a nie paraliż mięśni".

Testowanie mięśni sposobem Lovetta jest niewskazane, gdyż napięcie mięśniowe stale się zmienia.

2. Według kryterium umiejscowienia objawów klinicznych.

Kwadriplegia — objawy występują w obrębie całego ciała, nasilają się bardziej w obrębie kończyn górnych.

D i p 1 e g i a — objawy występują w obrębie całego ciała, nasilają się bardziej w obrębie kończyn dolnych.

H e m i p 1 e g i a — objawy występują w obrębie jednej strony ciała.

Paraplegia — objawy występują w obrębie kończyn dolnych.

Monoplegia — objawy obejmują jedną kończynę dolną (często towarzyszą temu śladowe objawy w kończynie górnej po tej samej stronie).

W każdej z wymienionych grup u poszczególnych pacjentów mogą różnić się znacznie obrazy kliniczne.

Patologiczne napięcie mięśniowe. Wynika z zaburzenia kon-

‘ Ośrodkowy układ nerwowy.

" Skrajny przypadek oznacza duży obszar uszkodzonej tkanki.

97

7 — Fizjoterapia