sitę. Często prowadzą do niezgodnych rezultatów, dlatego waży się doniosłość różnych toposów)
- rozważanie argumentów pro i contra:
* ulgi: chociaż są wyjątkami, to ze względu na fakt, że zaliczają się do katalogu uprawnień, to można je interpretować rozszerzająco?
- wygrywają mocniejsze argumenty:
* NSA: ze względu na to, że rozszerzająca interpretacja ulg była by ogromnym ciężarem dla budżetu, to interpretuje się je zawężająco
- praktyka idzie i kierunku modelu argumentacyjnego ze względu na:
* argument lingwistyczny - w prawie jest wiele luzów interpretacyjnych -przepisom można nadać kilka znaczeń - sędzia musi uzasadnić dlaczego wybrał dane znaczenie
* aspekt z demokracji - sąd nie może ograniczać się tylko do argumentów popierających jego tezę - musi ustosunkować się do argumentów contra (dlaczego je odrzucił)
- Im bardziej skomplikowana sprawa tym bardziej rozumowanie zbliżone jest do argumentacyjnego
Model sylogistyczny
- dyrektywy wykładni funkcjonują jak reguły logiki
- reguły są konkluzywne Przesłanka większa _ Jeżeli X jest wyjątkiem, to zakazana jest interpretacja rozszerzająca X.
Przesłanka mniejsza _ Ulgi to wyjątki Wniosek _ Zakaz wykładni rozszerzającej (exceptiones non sunt extentendae)
- model sylogistyczny jest stosowany w prostych sprawach.
DYREKTYWY PREFERENCJI WYKŁADNI
Wtedy gdy występuje konflikt między wykładnią językową, systemową i funkcjonalną. Jak należy rozwiązać ten konflikt? a) płaszczyzna doktrynalna:
FORMALIŚCI
- wykładnia JĘZYKOWA jest najważniejsza
- argument z państwa prawa _ zasada bezpieczeństwa obywateli i pewności prawa -obywatele mają prawo do działania w zaufaniu do przepisów prawa. Obywatel nie musi znać systemu i funkcji prawa by móc się domagać tego co jest zapisane w przepisach.
- prymat LITERA PRAWA NIEFORMALIŚCI
- wykładnia FUNKCJONALNA jest najważniejsza
- wykładnia powinna być instrumentem dostawania się do prawa do sytuacji, kontekstów, etc. Wykładnia musi stale aktualizować literę prawa - wpływają na to zmieniające się cele polityki, przekonania, poczucie sprawiedliwości
- funkcja adaptacyjna prawa