51049

3. Odpowiedzialność za działania lub zaniechania zgodne z prawem:

Brak możliwości przypisania bezprawności działaniu albo zaniechaniu Unii nie zawsze wyklucza jej odpowiedzialność odszkodowawczą. Można napotkać pogląd, że Unia ponosi również odpowiedzialność za działania albo zaniechania zgodne z prawem, o ile skarżący wykaże, że poniósł nadzwyczajną i szczególną szkodę.

Konkurencyjna odpowiedzialność państw członkowskich:

W przypadku zbiegu odpowiedzialności Unii i państwa członkowskiego (tj. w sytuacji, gdy szkoda jest wynikiem amalgamatu bezprawnych działań albo zaruechań Unii i państwa członkowskiego, podejmującego np. środki wykonujące akty Unii) odpowiedzialność Unii ma charakter subsydiarny Należy bowiem zaznaczyć, że jurysdykcja Trybunału nie obejmuje roszczeń odszkodowawczych skierowanych przeciwko państwom członkowskim, zaś jurysdykcja sądów państw członkowskich nie obejmuje dochodzenia roszczeń z tytułu odpowiedzialności dcliktowcj Unii.

Zgodnie z orzeczeniem Trybunału, gdy najbardziej bezpośrednią przyczyną szkody jest zachowanie państwa członkowskiego, skarga do Trybunału jest dopuszczalna po wyczerpaniu drogi wewnętrznej, a ewentualne odszkodowanie należne od Unii będzie pomniejszone w takim stopniu, w jakim było albo mogło być uzyskane od państwa członkowskiego.

14. Postępowanie prcjudycjalne, czy inaczej postępowanie o wydanie orzeczenia wstępnego (art. 267 TFUE):

Postępowanie prejudycjalne jest narzędziem współpracy TS z sądami krajowymi, za pomocą którego TS dostarcza tym sądom wskazówek co do wykładni prawa Unii, niezbędnych do rozstrzygnięcia rozpatrywanych przez nie sporów. Istotną cechą procedury pytań prejudycjalnych jest to, że są one wnoszone do TS w ramach postępowania toczącego się przed sądem krajowym. Co do zasady wniesienie pytania prejudycjalnego do TS skutkuje zawieszeniem postępowania w sprawie głównej do czasu rozstrzygiuęcia sprawy przez TS. Decyzja o zawieszeniu postępowania musi zostać podjęta samodzielnie przez sąd krajowy zgodnie z prawem krajowym.

Do wniesienia pytania uprawnione są sądy państw członkowskich. Zgodnie z orzecznictwem TS „sąd” jest pojęciem unijnym i podlega autonomicznej wykładni TS. Trybunał dokonuje oceny, czy pytanie zostało wniesione przez podmiot uprawniony. Nie ma przy tym znaczenia nazwa organu, który zwraca się z pytaniem. Istotne jest to, czy pełni on funkcję sądow^rą. Ocena jest dokonywana nie na podstawie klasyfikacji prawa krajowego, ale na podstawie kryteriów określonych w orzecznictwie Trybunału. Za organ pełniący funkcję sądową uznaje się organ;

-    powołany na podstawie ustawy,

-    działający na podstawie procedur określonych w prawie,

-    orzekający na podstawie prawa,

-    mogący rozstrzygać spory między stronami.

-    wydający orzeczenia wiążące dla stron,

-    niezawisły i bezstroiuiy.

TSUE jest właściwy do orzekama w trybie prejudycjalnym:

-    o wykładni Traktatów',

-    o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. (Ocena ważności tylko prawa wtórnego z prawem pierwotnym).