51202

przypominających prace ludzi dorosłych. Nauka i sztuka, praca i historia polityczna, gospodarowanie i Iristoria gospodarcza muszą przenikać cale życie szkolne. Program nauczania w ujęciu tradycyjnym przestaje istnieć w szkole Deweya. Staje się w zasadzie zbyteczny Budowa i treść programów nauczania zostaje uzależniona od zmiennego i dynamicznego życia, od potrzeb gospodarczych i techniki, która idzie wciąż naprzód.

■    Pragnął aby w szkole uczyć pracy. Dlatego analizował liistorię manufaktury z punktu widzenia jej przydatności do życia szkolnego. W tej dziedzinie przejął od Marksa wiele wiadomości i idei.

Paj docent ryzni szkoły Deweya:

■    Koncepcja „nowego wychowania” jest przeciwstawieniem pamięciowego systemu nauczania Hcrbarta i jego uczniów.

■    „progresywistyczna” szkoła Zawierała ona względnie skończony katalog form, zasad, środków, cech, czynności, działań i zabiegów organizacyjnych.

■    Inteligencja ucznia, jego wola i zdolność do pracy, indywidualne cechy umysłu i charakteru ujawniają się w pewnych określonych fazach rozwojowych, dobór treści nauczania należy wobec tego dostosować do zainteresowań i twórczej oraz swobodnej osobowości ucznia, uwzględniając spontaniczność, aktywność i samorodność zarówno jego myśli, jak i inicjatywy. Jeżeli się to wszystko uwzględni uczeń sam będzie się uczył wszystkiego. Wysiłki jednego ucznia uzupełniają wysiłki drugiego. Nauczyciel schodzi na plan drugi. Taki model nauczania spowodował, że uczeń uczył się tylko tego co go interesowało i tak długo, dopóki miał na to ochotę.

■    Model naukowy pajdocentryzmu nie daje wystarczającej analizy rzeczywistości dydaktycznej i praktyki szkolnej. Dlatego nie jest w stanie ani w praktyce ani w teorii rozwiązać wielu zasadniczych kwestii rzeczywistości szkolnej, a zwłaszcza procesu poznania, procesu uczenia się, opanowywania obiektywnych zjawisk przyrodniczych i technicznych.

■    Według tego modelu dziecko uczy się i poznaje świat ludzki, przyrodniczy i techniczny: inteligentnie, koncentracyjnie, syntetycznie, kompleksowo, dialektycznie, korekcyjnie, wielowymiarowo, wielokierunkowo, wielopostaciowo. wszechstronnie itd.

■    W pajdocentrycznym systemie edukacyjnym proces nauczania uwzględnia takie istotne dlań momenty, jak: dynamikę, płynność, samorzutność, walkę, barwność, ruch, praktykę, powiązania, złożoność, żywość, nieskończoność, zmienność, aktywność, samodzielność, zainteresowanie.

Walka z Herbartyzmem:

■    Przeciwko tradycyjnej szkole, a zwłaszcza przeciwko Herbartowi-Reinowi, występował Dewey od samego początku swojej działalności. Dowodem tego może być jego książka Szkoła i dziecko, zwłaszcza jej część II Dziecko i programy nauczania. Stopnie formalne Herbarta-Reina poddał Dewey surowej krytyce w książce Jak myślimy, później w dziele Demokracja i wychowanie Zwróciwszy uwagę, że formalna reinowska lekcja szkolna była spr owadzała się głownie do recytowania wiadomości nabytych z drugiej ręki i uczenia się pamięciowego - Dewey wskazał na antynomię stopni formalnych Reina i sformułował własne trzy elementy lekcji: 1. opis poszczególnych faktów i analiza wydarzeń; 2. ustalenie i przeprowadzenie rozumowania; 3. zastosowanie ustalonych pojęć i rozumowania do poszczególnych faktów.

■    Metoda Herbarta nie uwzględnia wcale trudności, niezgodności wyjaśniającej wyjaśnienia, jako początku i bodźca całego procesu skutek tego jego metoda