51214

na wsi, zwłaszcza na zaniedbanych terenach wschodnich i południowych. W latach 1930-1931 najbardziej rozwiniętą sieć przedszkoli miały województwa: śląskie (252), poznańskie (217), kieleckie (169). warszawskie i Warszawa (282) oraz lwowskie (149). Pomyślny rozwój przedszkoli na Śląsku był wynikiem celowej polityki państwa, zmierzającej do objęcia wychowaniem przedszkolnym jak największej liczby dzieci śląskich w związku z procesem scalania z macierzą tego tak ważnego dla kraju regionu przemysłowego.

-    niedociągnięcia organizacyjne instytucji przedszkolnych próbowano rozwiązać drogą ustawową. Ustawa O ustroju szkolnictwa z 11 marca 1932 wskazywała wprawdzie miejsce przedszkoli w systemie oświaty, jednakże nie określała, czym miały być przedszkola i jaki miał być ich związek ze szkolą. Władze oświatowe nie określiły aktem prawnym, do kogo ma należeć obowiązek zakładania i utrzymywania przedszkoli. Nie wydano też zapowiedzianej ustawy o szkolnictwie samorządowym. Natomiast ustawa O prywatnych szkołach oraz zakładach naukowych i wychowawczych z 11 marca 1932 określiła prawa i obowiązki kierowniczki, wychowawczyń przedszkola prywatnego, warunki Jakim powinien odpowiadać lokal placówki, jej wyposażenie i podstawy materialne.

-    liczba przedszkoli zmniejszała się od 1932 z roku na rok. Spadek liczby przedszkoli spowodowany był katastrofalną sytuacją gospodarczą kraju, wywołaną kryzysem światowym. Zmniejszała się liczba przedszkoli samorządowych, a wzrastała liczba przedszkoli społecznych i zakonnych, które stawały się coraz bardziej instytucjami opiekuńczymi, przeznaczonymi dla dzieci rodzin najbiedniejszych, zwłaszcza bezrobotnych.

Kształcenie i dokształcanie wychowawczyń — pierwsze władze oświatowe zmierzały do unormowania kwalifikacji personelu wychowawczego. Początkowym etapem tych prac było upaństwowienie najlepiej zorganizowanych kursów ochroniarskich i utworzenie seminariów. Pierwsze seminaria tego typu powstały w 1920 w Warszawie, Opatówku, Częstochowie, Wilnie, Poznaniu, Krakowie i Lwowie. Nauka w nich trwała 2 lata. Kolejnym krokiem zmierzającym do podniesienia poziomu pedagogicznego była organizacja kursów dokształcających dla czynnych, a niewykwalifikowanych wychowawczyń. Nowe perspektywy kształcenia wychowawczyń otwiera ustawa Jędrzejewicz - postanawiała ona, że kształcenie kandydatek na wychowawczynie będzie się odbywać albo w 4-letnim seminarium, albo w 2-letnim liceum. Seminaria dla wychowawczyń miały być oparte na II szczeblu programowym szkoły powszechnej, a licea - na programie gimnazjalnym. Ustawa podnosiła rangę zawodu wychowawczyń. Sekcja Wychowania Przedszkolnego ZNP starała się skompensować wychowawczyniom brak dostępu do studiów wyższych, organizując w roku 1936/37 korespondencyjny Wyższy Kurs Wychowania Przedszkolnego w Warszawie.

System wychowawczy - w pierwszym 10-leciu niepodległości podjęto próbę ujednolicenia podstaw teoretycznych nowoczesnego przedszkola-ochrony. System wychowania kształtował się pod wpływem zachodniej myśli pedagogicznej, głównie metody Marii Montessori, Owidiusza Decroly’ego oraz Domu dla Małych w Genewie. Pod wpływem popularnej działalności pedagogicznej Janusza Korczaka stosunek wychowawczyń do dzieci stawał się subtelniejszy i bardziej pogłębiony. Jednakże melatw^ro było przezwyciężyć w pracy przedszkolnej tradycje werbalizmu i dydaktyzmu Trudne warunki materialne i lokalowe przedszkoli oraz brak ogrodów' i odpowiednich urządzeń wpływały ujemnie na ogólny poziom wychowania. Wobec zahamowania - wskutek kryzysu - akcji zakładania przez państwo i samorząd placówek przedszkolnych inicjatywę organizowania ognisk wychowania