- lud może przekazać władcy część władzy która pierwotnie do niego należy
- władza ograniczona
- jeśli władca przekroczy kompetencje nadane przez lud, wówczas lud może odmówić mu posłuszeństwa I wystąpić
przeciwko niemu
- trzecia możliwość: władzę można zdobyć w wyniku podboju, ale można ją zdobyć jedynie w stosunku do tych, którzy
podbojowi podlegają - w pozostałych wypadkach władza pochodzi od ludu
Grocjusz wskazuje, że zarówno władza państwowa o ograniczonym charakterze jak i władza państwa
nieograniczona - jedna i druga
jest zgodna z postanowieniami prawa natury
- wyprowadzenie absolutyzm z prawa natury - tak samo legitymizowana jak jej przeciwieństwa
- jako relatywista, odrzucał wiarę w idealną strukturę polityczną
• wybór ustroju należy do ludu, który swej suwerenności może się zrzec Popularność Grocjusza wśród zwolenników obu typów władzy.
„Wolności mórz"
- równe prawo wszystkich państw do korzystania z morza
- prawo natury rozciągał na stosunki międzynarodowe
- tolerował jedynie wojny w obronie lub egzekucji praw natury
• humanizacja wojny, ale jednocześnie aprobował nierówności na arenie międzynarodowej Autor nowożytnej koncepcji praw podmiotowych
- prawa przysługujące każdemu człowiekowi (później nazywane prawami człowieka i obywatela)
- jako pierwszy dokonał klasyfikacji praw podmiotowych Prawo
- perspektywa obiektywna
• normy które regulują obiektywny porządek w którym to porządku każdy człowiek i każda rzecz znajduje swoje miejsce
- perspektywa subiektywna
- gdy patrzymy na prawo z perspektywy indywidualnej
- każdy z nas dysponuje pewnym władztwem moralnym by podjąć jakieś działanie lub coś posiadać (lub zaniechać - byle
zgodne z zasadami sprawiedliwości)
- przysługujące nam prawa podmiotowe - pozwalają byśmy posiadali władzę siebie samych,
• król nie włada w naturalne sposób - jego władza wynika z przekazania przez lud
- władza do rządzenia rzeczą Prawa podmiotowe
- oznaczają pewną kwalifikację moralną przyznaną każdemu z nas - byśmy zgodnie z zasadami sprawiedliwości coś posiadali bądź
coś zdziałali. Tak rozumiane prawo podmiotowe Grocjusz podzielił na trzy części
1. uprawnienia do nas samych (wolności)
2. uprawnienia do innych osób (rodziców do dzieci)
3 uprawnienia, które dają nam władzę wobec rzeczy (własność)
Saznuel von Pufendorf
- Niemiec, Saksonia, luterańskie duchowieństwo,
- największy ówczesny autorytet w dziedzinie prawa natury, wykładał w Szwecji
- zmienił się z prawnika w nadwornego historyka Szwecji i Brandenburgii
- zajmował się funkcjonowaniem prawa natury wewnątrz państwa - relacje międzyludzkie i społeczeństwo -władza
Korzystał z Grocjusza, choć nie zawsze się z nim zgadzał - najważniejsze wspólne poglądy to
- prawo natury to prawo które obowiązuje wszystkich zawsze i wszędzie, niezależnie od epoki historycznej i pozycji człowieka
- należy wyprowadzić prawno natury ze związków z religią
- niezmienną cechą ludzkiej natury jest towarzyski instynkt, tyle że łączy się on organicznie z egoizmem jednostki
Prawo natury trzeba wyprowadzić z natury wszystkich ludzkich - ludzka natura jest wspólna dla wszystkich
- aby wyprowadzić prawo natury trzeba się przyglądać
Każdego z nas cechują zawsze dwa instynkty, miedzy którymi istnieje napięcie