51392

tezę o stosunku cywilnym szczególnego rodzaju, z którego wynikają sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych Obecnie w doktrynie i praktyce przeważa stanowisko, że nie są to sprawy ze stosunków cywilnych. Czyli są to sprawy cywilne w znaczeniu formalnym, czyli tam, gdzie używa się kryterium formalnego manty do czynienia ze sprawą cywilną w znaczeniu formalnym.

SPRAW Z UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Ta dyspozycyjność w pewnym zakresie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych jest wykluczona, więc w takim postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych niedopuszczalne jest zawarcie ugody. W sprawach ze stosunków cywilnych, które określiliśmy sprawami cywilnymi w znaczeniu materialnym, w warunkach przewidzianych przez prawo, zawarcie ugody jest dopuszczalne. Przepisem, który wyklucza możliwość zawarcia ugody w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych jest art. 477 ¹² kpc.

Do postępowania sądowego cywilnego ustawodawca przekazał też inne sprawy, które nie są sprawami z zakresu stosunków cywilnych, np sprostowanie aktu stanu cywilnego, sprawy o unieważnienie wyboru radnego, pominięcie kogoś na liście wyborców. Ale z uwagi na wysoki standard gwarancji ochrony praw stron i uczesbiików postępowania cywilnego, z mocy przepisów prawa przekazane sa do postępowania sądowego cywilnego. Należą tu też sprawy z zakresu regulacji telekomunikacji, prawa pocztowego czy transportu kolejowego. Nie są to sprawy, które wynikałyby ze stosunków cywilnych, ale każda z tych spraw jest tutaj sprawą cywilną w znaczeniu formalnym.

SPRAWY GOSPODARCZE

Szczególnego rodzaju sprawami cywilnymi są sprawy gospodarcze Pojęcie sprawy gospodarczej jest szczególnego rodzaju pojęciem, któro służy do określenia pewnego rodzaju spraw cywilnych.

Pojęcie sprawy gospodarczej pojawiło się po raz pierwszy w ustawie z 24 maja 1989 roku

0    rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych. Ustawa ta weszła w życie z dniem 1 października 1989 roku i położyła kres instytucji państwowego arbitrażu gospodarczego Instytucji, która powstała w Polsce w roku 1949 na wzór radziecki, rozstrzygała spory o prawa majątkowe pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej (Państwowy Arbitraż Gospodarczy).

W wyniku przemian ustrojowych w Polsce nie było możliwości utrzymania państwowego arbitrażu gospodarczego, który nie byl ani sądem państwowym, ani sądem polubownym, dlatego ustawodawca zdecydował się na zlikwidow'anie tej instytucji i przekazanie spraw gospodarczych, a więc szczególnego rodzaju spraw cywilnych, z tego obrotu prawnego pomiędzy ówczesnymi podmiotami gospodarczymi, na drogę sądową.

Pojęcie sprawy gospodarczej posłużyło ustawodawcy do określenia kompetencji now^ro powołanych sądów gospodarczych, a więc sądów' gospodarczych, które powstały z dniem

1    października 1989 roku, a po drugie- użył dla określenia zakresu przedmiotowego odrębnego postępowania procesowego w sprawach gospodar czych. Bo przekazał to na drogę sądową i sądy rozpoznawały to w trybie postępowania cywilnego, według specjalnych reguł w postępow'aniu procesowym

Pojęcie sprawy gospodarczej spełniło i spełnia nadal dwojaką funkcję: służy do określenia sfery kompetencji sądów gospodarczych które są sądami powszechnymi, a z drugiej strony służy do określenia zakresu przedmiotowego tego odrębnego postępowania procesowego. Ustawodawca określił, zarówno w art. 2 ustawy z 24 maja 1989 roku jak i art. 479 ¹ kpc (zakres przedmiotowy tego odrębnego postępow'ania procesowego), pojęcie sprawy gospodarczej przy pomocy klauzul generalnych, a poza tym taksatywnie wyliczył pewne kategorie spraw gospodarczych.