• przez określone podmioty sektora publicznego
- w sferze obsługiwanej przez podmioty publiczne
• cechujące się jawnością i przejrzystością.
- zarządzane w sposób scentralizowane I skoordynowany
• o ogromnym rozmiarze,
• o wysokim stopniu koncentracji
Deflidcja legalna zakresowa finansów publicznych ( Art. 216 K.. Art. 3 ufp ).- procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności
1. gromadzenie dochodów i przychodów publicznych
2. wydatkowanie środków publicznych
3. finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa
4. finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jst
5. zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne
- zaciąganie pożyczek.
- udzielanie gwarancji,
- udzielanie poręczeń
6. zarządzanie środkami publicznymi
7. zarządzanie długiem publicznym
8. rozliczenia z budżetem UE.
9. ustanowienie monopolu
10. nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, udziałów lub akcji przez Skarb Państwa, NBP lub iiute państwowe osoby prawne
11. emisja papierów wartościowych przez Skarb Państwa. NBP
FUNKCJE FINANSÓW PUBLICZNYCH - zadania, jakie stawia się przed nimi w kształtowaniu stosunków społecznych.
1. FISKALNA ( ALOKACYJNA > - dostarczanie dochodów na realizację potrzeb państwa
a. funkcja fiskalna
b. fiskalizm - zbyt wysokie obciążana publiczno. Zb>1 wysokie podatki mogą zniszczyć źródła
dochodów, spowodować rozwój szarej strefy («— krzywa LafTera).
2. ROZDZIELCZA ( REDYSTRYBUCYJNA > - gromadzone środki są rozdysponowywane na określone cele.
3. STYMULACYJNA - sterowanie procesami gospodarczymi poprzez celowe i świadome ukierunkowanie strumienia piaiiądza oraz właściwe wykorzystanie działań i środków finansowych.
Kto ma władzę pobierania dochodów' od innych oraz władzę wykorzystywani a tych dochodów na finansowanie określonych potrzeb indywidualnych lub zbiorowych podmiotów', tai może kształtować ich zachowania.
a. stymulacja pozytywna - wygenerowanie pewnych zjawisk lub zwiększenie ich zakresu.
Np. zmniejszenie % kredytów na budownictwo
b. stymulacja negatywna - zahamowanie pewnych procesów lub zmniejszenie ich zakresu, gdyż jest to pozytywne dla gospodarki np. podwyższane kar z kks w celu walki z szarą strefą)
4. KONTROLNA ( EWIDENCYJNO- INFORMACYJNA ) - analizowanie strony finansowej procesów
gospodarczych.
Np. badanie dlaczego wpływy do budżetu były niższe niż przewidziane, dlaczego kondycja przedsiębiorstw jest da ZASADY RZĄDZĄCE FINANSAMI PUBLICZNYMI
1. ZASADA JEDNOŚCI- całość zgromadzonych środków'powinna pokrywać całość wydatków Jeżeli jest nadwyżka, to świadczy to o zbyt wysokich podatkach
2. ZASADA JAWNOŚCI ( Art. 12 ufp ) - gospodarka środkami publicznymi jest jawna
a jawność podmiotowa - kto jest upoważniony do dysponowania środkami b. jawność przedmiotowa - skąd pochodzą środki i na co są wy dawane.
Wyjątek: środki publiczne, których pochodzaiic lub przeznaczenie zostało uznane za informację niejawną na
podstawie
a. odrębnych przepisów («— ustawa o ochronie informacji niejawnych)
b. umów między narodowych
Zasada ta jest realizowana przez:
a. jawność debaty budżetowej w Sejmie i Saiacic'organach stanowiących jst
b. jawność debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu w Sejmie i Senacie/jst
c. podawanie do publicznej wiadomości
- kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetów jst
- kwot dotacji udzielanych przez państwowe i samorządowe fundusze celowe.
- zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych.