Pojęcie benchmarkingu
Samo pojęcie benchmarkingu pochodzi z języka angielskiego i oznacza punk orientacyjny geodety, wyznaczony na widocznym z daleka miejscu, np, na wzgórzu, używany jako punkt odniesienia, normę, wg, której pewna rzecz może być mierzona lub oceniana. W nauce zarządzania benchmarking to porównywanie się z najlepszymi, dorównywanie im, orientacja na najlepszą klasę wyrobów lub usług, uczenie się od konkurentów.1
Benchmarking wymyślono w firmie Rank Xerox, będącej w 1975r. światowym liderem na rynku fotokopiarek, którą zaatakowały takie japońskie przedsiębiorstwa, jak Canon, Minolta, Sharp i inne. Jej udział w rynku spadł w latach 1976-1982 z 82% do 41%. Odzyskiwanie pozycji rynkowej Rank Xerox oparł w znacznej część na benchmarkingu, który zaczęto stosować od 1979r. zdecydowano się na porównywanie rozwiązań własnych z zakresu różnych funkcji i specjalności z rozwiązaniami stosowanymi przez najlepsze przedsiębiorstwa. Na przykład wzorcowych rozwiązań logistycznych poszukiwano w firmie L.L. Bean, będącej światowym liderem na rynku dystrybucji art. sportowych a w zakresie innych rozwiązań sięgnięto po doświadczenia innych przedsiębiorstw takich jak: American Express, Mary Kay Cosmetics i inne.
Oto kilka definicji benchmarkingu przytoczonych przez Z. Martyniaka w swojej książce Metody organizowania procesów pracy:
■ Uczenie się od najlepszych przez porównywanie się z najlepszymi,
■ Poszukiwanie najefektywniejszych metod dla danej działalności, pozwalając osiągnąć przewagę konkurencyjną,
■ Porównywanie procesów, produktów i usług z ich odpowiednikami u najlepszych konkurentów,
■ Ciągła ocena produktów, usług i metod danego przedsiębiorstwa w świetle osiągnięć konkurentów lub liderów w danej branży,
' K. Zimniewicz: Współczesne koncepcje i metody zarządzania; PWE Warszawa 2000
2