Przez koszt standardowy rozumie się poziom kosztów wyznaczony jako prawidłowy i konieczny dla realizacji określonego celu w specyficznych warunkach. Inaczej można powiedzieć, że jest to koszt projektowany, wykorzystywany jako baza odniesienia dla kosztów rzeczywiście poniesionych. Jest to koszt docelowy, który powinien być osiągnięty.
Koszt standardowy można ustalać dla:
Danej czynności, operacji, procesu
Określonego elementu produktu, liczby produktów itp.
Zadania rachunku kosztów standardowych
Stanowi dla zarządu jednostki gospodarczej narzędzie pomiaru w celu oceny wykonania
Dostarcza informacji dotyczących głównie tych aspektów działalności, które nie przebiegają zgodnie z
planem
Stanowi istotne źródło informacji w planowaniu zarządczym i podejmowaniu decyzji.
Jest przydatny w ustalaniu cen produktów i usług Daje podstawy do ustalania wartości kontraktów Ułatwia rozliczanie transferów między wydziałami
Powoduje uproszczenie procedur rachunku kosztów i sprawozdawczości kosztowej
Zachęca kierownictwo do lepszego zrozumienia istoty ich „biznesu" na skutek ustalania i weryfikacji
standardów dla różnych zakresów działalności, które uczestniczą w realizacji celu głównego (ogólnego).
Typowy rachunek kosztów standardowych zawiera następujące istotne elementy:
Opis procedur ustalania i korygowania standardów
System ewidencji księgowej i sprawozdawczości służący ujmowaniu kosztów standardowych i odchyleń kosztów rzeczywistych od kosztów standardowych
Opis pozycji kosztów składających się na koszt jednostkowy produktów podmiotu gospodarczego, z podziałem na materiały bezpośrednie, robociznę bezpośrednią, koszty wydziałowe (w podziale na zmienne i stałe)
Określone momenty i zasady porównywania kosztów rzeczywistych i standardowych Metody analizy odchyleń kosztów w powiązaniu z ośrodkami odpowiedzialności.
Ośrodek odpowiedzialności - ludzie dysponujący wpływem na potencjał wytwórczy a jednocześnie czerpią korzyści
Rodzaje standardów
Większość autorów wyróżnia dwa rodzaje standardów:
Standardy idealne (potencjalne)
Standardy praktyczne (osiągalne)
Standardy idealne to takie, które opracowane zostały dla najlepszych możliwych warunków. Nie uwzględniają one przerw w pracy spowodowanych niedyspozycją pracowników, awariami maszyn i urządzeń, strat materiałowych, zakładają natomiast perfekcyjną wydajność. Wymagają wysiłku, na który stać tylko pracowników o najwyższych kwalifikacjach i najbardziej wydajnych. Takie standardy są praktycznie nieosiągalne rzadko stosowane.
Standardy praktyczne opracowane są przy założeniu gospodarności w działaniu, ale jednocześnie ich osiągalności w przeciętnych warunkach. Uwzględnia się w nich normalne przerwy w pracy, awarie urządzeń, straty technologiczne itp. Oczywiście w rozsądnych granicach.
Poza przedstawioną klasyfikacją można mówić o standardach:
Stałych - w długim okresie czasu się nie zmieniają.
Bieżących - stopniowo aktualizowane
RACHUNEK KALKULACYJNY KOSZTÓW
Wprowadzenie do kalkulacji
Jednostką kalkulacyjną kosztów jest liczba jednostek miary produktu stanowiącego obiekt kalkulacyjny, w odniesieniu do której ustalany jest jednostkowy koszt wytworzenia produktu.