124987

nerwowego i związanego z nim układu hormonalnego. Zadatki te są materialnym podłożem zdolności i innych cech indywidualnych, chociaż nie przesądzają o nich. Te same zadatki mogą być podstawą różnych zdolności rozwijanych pod wpływem sposobów działania człowieka i warunków społeczno-kulturowych, w których on żyje.

2.    Aktywność własna jednostki jest to biologicznie zdeterminowane czynne

uczestnictwo jednostki w poznawaniu świata i przeobrażaniu go. Dziecko od momentu urodzenia nie wchłania biernie bodźców z otoczenia, lecz zdobywa aktywnie doświadczenie najpierw za pośrednictwem osób dorosłych a później coraz bardziej samodzielnie dzięki świadomej działalności psychicznej. Aktywność własna to charakterystyczny stan i podstawowa cecha każdego organizmu. Powoduje ona, że jednostka reguluje swoje stosunki ze środowiskiem to znaczy nie tylko przystosowuje się do niego, ale także wywołuje zmiany w swoim otoczeniu.

3.    Środowisko (czynniki ekologiczne)^ obejmują one wiele składników. Jedna grupa

składników to rozmaite elementy środowiska naturalnego (biogeograficznego): warunki klimatyczne, fauna i flora otoczenia, zasoby mineralne i wodne. Druga grupa to ekonomiczne i społeczno-kulturowe własności środowiska: poziom gospodarczy społeczeństwa, gęstość zaludnienia, stan budownictwa i komunikacji, zróżnicowanie zawodowe mieszkańców, organizacja szkolnictwa, zasoby kultury materialnej i duchowej.

4.    Kształcenie (edukacja, nauczanie i wychowanie!

Wczesne wspomaganie rozwoju, jako pojęcie interdyscyplinarne * Wg Barbary Kai z książki "Wspomaganie rozwoju- psychostymulacja i psychokorekcja": Barbara Kaja sformułowała następujące tezy dotyczące wspomagania rozwoju:

■    wspomaganie rozwoju można określić, jako specjalny rodzaj interakcji człowieka z człowiekiem, czyli nadrzędnym pojęciem jest interakcja miedzy ludzka w trakcie której następuje wywieranie wzajemnego wpływu dwóch podmiotów w określonej sytuacji społecznej

■    wywierany wpływ jest oddziaływaniem profesjonalnym

■    wspomaganie rozwoju jest wpływem racjonalnym

■    niezbędnym warunkiem wspomagania rozwoju jest oferowanie wartości, wspomaganie nie jest czynnością typu inwazyjnego to znaczy nakłada na wspomagającego obowiązek odpowiedzialności

■    wspomaganie ma charakter podmiotowy, należy traktować wspomaganego, jako osobę aa to wiąże się z koniecznością jego ciągłego poznawania I dążenia do zrozumienia go

■    wspomaganie rozwoju nie może brać w nawias wspomagania rozwoju świata

Autorka jest zwolenniczką humanistycznej szkoły wspomagania rozwoju. Wskazuje na Interdyscyplinarny charakter tego terminu uważa, że nie można przyjąć jednego wzorca (paradygmatu), że należy czerpać zarówno z dorobku psychologii rozwoju człowieka, psychologii społecznej i humanistycznej. Natomiast poszczególne techniki terapeutyczne mogą wywodzić się z psychologii poznawczej lub behawioryzmu.

2